354 / 485
LAİKLİK VE DİN ÖZGÜRLÜĞÜ
LAICISM AND FREEDOM OF RELIGION
Korkut KANADOĞLU
*
Özet:
Sekülerleşmenin kurumsal yapılaşması olarak tanımlana-
bilecek laikliğin iki yönü bulunmaktadır: Din ve vicdan özgürlüğünün
ve farklı anlayışların toplumda bir arada yaşamasını sağlamak ve
din istismarcılığının devlet üzerinde vesayet kurmasını engellemek.
İşte bu noktada ortaya çıkan katı laiklik-pasif laiklik ayrımı, Anayasa
Mahkemesi kararlarını da önemli ölçüde etkilemektedir. Din özgür-
lüğü, sınırsız kullanabilen bir hak değildir. Din özgürlüğü, çoğunluk-
la sınırını diğer temel hakların kendisinde bulmakla beraber, farklı
topluluklar ve koruduğu alanlar açısından her somut olayda ayrı ayrı
yorumlanmalıdır. Makalede din özgürlüğüne ilişkin sorunlar, Anaya-
sa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi kararları ışığında
ayrıntılı biçimde değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
: Sekülerizm, Laiklik, Katı Laiklik, Yumuşak
Laiklik, Din Özgürlüğü, Forum Internum, Forum Externum.
Abstract:
Laicism, which could be described as the instutionali-
sation of secularism, has two aspects: Guaranteeing the freedom of
thought, conscience and religion, enabling the coexistence of diffe-
rent opinions within the society, and preventing the dominance of
religious exploitation over the state. At this point, the distinction
between absolute and flexible laicism appears and significantly inf-
luences the decisions of the Turkish Constitutional Court. The fre-
edom of religion cannot be enjoyed in an unlimited way. Although
the limits of the freedom of religion are mostly rooted in other fun-
damental rights, they should be interpreted differently in each cir-
cumstance, depending on various societies and the field of protecti-
on of the rights. In this Article, the problems regarding the freedom
of religion have been considered in detail in the light of decions of
the Constitutional Court and the European Court of Human Rights.
Keywords
: Secularism, Laicism, Absolute Laicism, Flexible Lai-
cism, Freedom of Religion, Forum Internum, Forum Externum.
1
*
Prof. Dr. , Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
makaleler / articles