68 / 485
TBB Dergisi 2013 (109)
Ayhan BOZLAK
67
rin hayatlarını döndürelemez noktalara götürebileceği de aşikârdır.
13
Dolayısıyla bu durum özgürlüklerin kullanılmasını yok etmeden gü-
venliğin sağlanmasını mümkün kılacak ciddi ve sıkı bir düzenleme-
yi gerekli kılmaktadır. Bu anlamda, ABD’li bir devlet ve bilim adamı
olan Benjamin Franklin’in özgürlükten ziyade güvenlikten yana tavır
sergileme hususuna yönelik olarak dikkate değer bir şekilde yapmış
olduğu eleştiriyi hatırlamak yerindedir. Bahse konu eleştiri şöyledir;
“Birazcık geçici güvenlik elde etmek için temel hak ve özgürlükler-
den vazgeçe(bile)nler, ne özgürlüğü nede güvenliği hak etmezler”
14
(Franklin, 1755: 242).
Fakat, ABD ve Avrupadaki son yıllarda meydana gelen terör sal-
dırılarının, kamusal alanların teknolojik aletlerle izlenmesi konusun-
da vatandaşlar tarafından hükümetlere yönelik baskıyı artırdığı ileri
sürülmektedir (Guernsay, 2001). Devletlerin, vatandaşlarının güvenlik
konusundaki taleplerini de gerekçe göstererek değinilen hususla ilgili
düzenleme yapma konusunda isteksiz davrandıkları görülmektedir.
Oysaki bu konuda olması gereken, belli bazı meşru amaçlar için kamu
lehine sözkonusu gözetim faaliyetlerini yürütenlerin, bu kadar etkili
bir gücü, gereksiz, aşırı ya da kötüye kullanıp kullanmadıkları konu-
sunda gözetime tabi tutulmaları (watching the watchers) yönünde sıkı
düzenlemelerin yapılmasıdır.
Bu konudaki sıkı düzenlemeden kasıt öncelikle bu bilgilerin top-
lanmasını, kaydedilmesini, saklanmasını ve gereksiz hale geldiğinde
imhasını ayrıntılı şekilde düzenleyen bir kanuni düzenleme olması ge-
rekliliğidir (Tezcan, Erdem ve Sancakdar, 2004: 226). Biraz daha açık
bir ifadeyle, bunların yaptığı kayıtların amaçlarına uygun şekil ve sü-
rede saklanması (depolanma/saklanma sürelerinin belirlenmesi) ve/
veya kullanılmasından sonra imhasını düzenleyen kanunî dayanağa
sahip olmamaları ve bu işlemlerin kötüye kullanılmasını engelleyecek
bağımsız bir yönetim ve denetim altında bulunmamaları (bunların
13
Örneğin, sözkonusu sistemlerin, kamusal mekanlarda olsa bile kişilerle ilgili din-
lenme-ihtiyaç giderme, bir şeyler yeme-içme, bir alış veriş esnasında elbise dene-
me/değiştirme gibi sıradan aktiviteleri ya da örneğin dekolte giyenen bir bayanı,
haklı bir müdahale nedeni bulunmadığı halde, özellikle takip ve kaydetme gibi
faaliyetleri önemli sorunlara sebep olabilecektir.
14
“They that can give up essential liberty to obtain a little temporary safety deserve
neither liberty nor safety” (Franklin, 1755: 242).