79 / 485
Kamusal Bağlamda Özel Hayatın Korunması: ABD Federal Yüksek Mahkemesi ...
78
re (confiscated) yapması şeklinde gelişmiş, FYM Ek 4. Maddenin açık
alanları korumadığını ve olayda ihlal bulunmadığını ifade etmiştir.
FYM bu görüşünü
Oliver v. United States
kararı
32
ile de sürdürmüş-
tür. Olay, Kentucky polisinin
Oliver
’in çiftliğinde esrar yetiştirdiği şek-
linde bir isimsiz ihbar alması üzerine gerekli arama kararı almadan ve
rıza da bulunmadığı halde, “izinsiz girilmez” levhalarını da umursama-
yarak, adı geçene ait evin etrafındaki çiftliğe girerek, özel yolu kullan-
mak suretiyle araçlarıyla ilerledikten sonra, metal bir kapıya rast gelme-
leri üzerine bu kapıdan bir aralık açıp yaya olarak devam etmeleri ve bu
sırada “durun, ileri geçmeyin” diye bağıran bir görevliye de aldırmaya-
rak çalı çırpı ile çevrili bir alanda ekili esrar bitkilerini bulmaları şeklin-
de gelişmiştir. Bilahare
Oliver
bu suçtan dolayı tutuklanmış ve sonra da
mahkum edilmiştir. FYM, “Olay yerinde kilitli kapılar ve uyarı yazıları
vs. olsa da bu konuya olay bazında yaklaşmak polisin işini zorlaştırır
ve Anayasal hakların keyfi uygulandığı izlenimi verir, Ek 4. Madde
tarafından müştemilat (meskenin yakın çevresi: curtilage) korunur an-
cak onun dışındaki açık alanlar korunmaz, çünkü buralarda özel hayat
faaliyetlerinin korunması noktasında kamusal bir menfeaat ve toplum
tarafından saygıyla karşılanan makul/meşru bir mahremiyet beklenti-
si yoktur, ayrıca makul/meşru mahremiyet beklentisi bir kişinin bazı
şeyleri (konusu suç olan) saklaması anlamına gelmez” şeklindeki ge-
rekçelerle dosyayı neticelendirmiş ve Mahkeme bilahere
United States v.
Dunn
kararında
33
müştemilatın sınırlarını tam olarak açıklamıştır.
Ancak FYM’nin yukarıda değinilen
Katz
kararında belirlenen il-
keler de dikkate alındığında, açık alanlar doktrinine ilişkin görüş ve
kararların
Oliver
kararında olduğu gibi
Katz
kararında ortaya konulan
prensipler çerçevesinde birlikte yorumlanması gerekli bulunmaktadır.
Böylece açık alanlarda özel hayat beklentisinin makul bulunmadığı
durumlarda korunma altında olmayacağı sonucuna varılmaktadır.
bb) Açık/Net Görüş Doktrini (The Plain View Doctrine)
Bu istisna hali, görevlilerin yasal bir gözlemleri sırasında açık/net
görüş alanındaki (açıkça görülen) kaçak eşyalara, suç delillerine ve her
32
466 U.S. 170 (1984).
33
480 U.S. 294 (1987).