82 / 485
TBB Dergisi 2013 (109)
Ayhan BOZLAK
81
dd) Toplum Himayesi İstisnası (Community Caretaking Exception)
Toplumun huzur ve güvenliğinin sağlanması için, kamu çalı-
şanları (public servants) veya acil durum görevlileri (emergency aid
staff) genel olarak kontrol ve stok-sayım gibi işleri yapmaya yetkilidir
(McInnis, 2010: 103). Bu istisna haline örnek oluşturan
Cady v. Domb-
rowski
kararına
39
ilişkin olay şöyle gelişmiştir; trafiğin kilitli olduğu
bir otoyolda polis kaza yaparak harab olmuş bir araç görerek olaya
müdahale etmiş, aracın sürücüsünün kendinden geçmiş olduğunu ve
sarhoşluğun etkisiyle komaya girdiğini fark etmiş, bunun üzerine sü-
rücüyü kurtararak, aracı da özel bir parka çekmiş, bilahare sürücünün
bir Şikago polisi olduğunun anlaşılması üzerine, bu durumda adı ge-
çenin sürekli silah taşıması gereken bir kişi olması ve üzerinden silah
bulunmaması nedeniyle aracı aramış, bu arama sırasında bulunan bazı
deliller sürücünün daha önceden işlenen bir cinayet olayının zanlısı
olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu olayda Mahkeme Ek 4. Maddenin ih-
lali bulunmadığını sapatamıştır. Mahkeme gerekçe olarak, sözkonusu
delillerin toplum güvenliğinin sağlanmaya çalışıldığı bir sırada elde
edildiğini, bu fonksiyonun polise toplumun tehlikeli durumlardan
korunması amacıyla verildiğini ve polisin sıklıkla bu gibi faaliyetleri
yapmak durumunda bulunduğunu, bunun yakalama, araştırma veya
suçlama amaçlı aleyhe delil elde etmeye yönelik olarak yapılan işlem-
lerden farklı bulunduğunu ifade etmiştir.
ee) Riskin Üstlenilmesi (Assumption of Risk Exception) İstisnası
FYM, hareket ve aktivitelerini bilerek açığa vuran kişilerle ilgili Ek
4. Madde korumasının bulunmadığını beyan etmiştir. Ayrıca kişilerin
üçüncü kişilere/taraf(lar)a bir bilgi veya veri aktarırken bunda bir risk
farz etmiş olmaları ya da farz etme durumunda bulunmaları halinde,
bundan sonra makul/meşru bir özel hayat beklentilerinin olamaya-
cağı yönünde karar vermiş bulunmaktadır.
United States v. White
ka-
rarı
40
bu konuya ilişkindir. Olayda polis uyuşturucu suçundan takip
edilen
White
’ın konuşmalarını kayıt için elektronik tesisatla donattı-
ğı bir muhbiri yasal izin bulunmadan kullanmış (yani ilgiliyi teknik
takibe almış) ve sözkonusu muhbir başvurucu
White
ile -başvurucu-
39
413 U.S. 433 (1973).
40
401 U.S. 745 (1971).