149 / 441
Ceza Hukukunda Yanılma Kavramı ve Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Yanılma
148
rine değer tanımıştır.
74
Sahir Erman, memurun görevi dâhilinde olan
hususlarda yapmış olduğu işlemlerle, faili yanıltmasının mazeret ola-
rak kabul edilmesi gerektiğini, buna karşılık resmi merci bir yüküm-
lülüğünü yerine getirmeyerek ihmal ediyorsa, bu durumun mazeret
olarak ileri süremeyeceğini ifade etmiştir. Ayrıca Yazara göre mahke-
me kararlarının sadece tarafları bağlamasından dolayı, mahkeme ka-
rarlarının davanın tarafı olmayan faili yanıltması hâlinde ortada bir
mazeret bulunmamaktadır.
75
Diğer bir görüş ise idare tarafından kanun hakkında yapılan yan-
lış yoruma dayanarak suç işlenmesi hâlinde, yasak yanılgısının kaçı-
nılmaz olmadığını ve ceza sorumluluğunun devam ettiğini ifade et-
mektedir. Kanunun uzun zamandır uygulanmaması veya bir avukatın
vermiş olduğu yanlış bilgiye dayanarak suç işlenmesi hâlinde, yasak
yanılgısının kaçınılmaz olmadığı da belirtilmektedir.
76
5. Tipte Yanılma
a. Suçun Maddi Unsurlarında Yanılma
Yanılmayı düzenleyen TCK’nın 30’uncu maddesinin 1’inci fıkra-
sında “suçun kanuni tanımındaki maddi unsurlar”dan bahsedilmek-
tedir. Suçun maddi unsurları, suç tipinde yer alan ve fiilin tipe uygun
74
“Kolluk tarafından yapılan bu işlemlerin yasal olmadığı ve sanığa silah bulun-
durma ya da taşıma yetkisi vermeyeceği hiçbir duraksamaya yol açmayacak bi-
çimde tartışmasızdır. Ancak, 6136 Sayılı Yasanın 13 ncü maddesinde düzenlenen
yasak silah taşımak veya bulundurmak suçu bir cürümdür. Sanıkta suç işleme
kastının (manevi unsur) bulunup, bulunmadığı üzerinde durmak gerekir. Sanık
Jandarmanın telkin ve tavsiyesine uyarak edindiği suça konu yasak ve ruhsatsız
silahı, Jandarma Bölük Komutanlığının muayenesine sunmuş, yapılan muayene-
den sonra kendisine teslim edilen silahın, muayenesinin yapıldığına dair bir de
yazı verilmiştir. Sanık, Jandarmanın verdiği yasal olmayan bu yazıya güvenerek
ve dayanarak silahla mermilerini evinde bulundurmuştur. Olayın bu akışı içinde
sanıkta suç kastının varlığından söz edilemez. Bu itibarla yüklenen suçun manevi
unsuru (kast) yoktur. Ancak, sanıkta yakalanan silah ve mermiler yasal bir izne
dayalı olarak bulundurulmadığından ve bizatihi bulundurulması taşınması yasak
eşya olduğundan T.C.Y.nın 36/2 nci maddesi uyarınca zoralımına karar verilme-
si isabetlidir.” (YCGK, 24.12.1996, 296) (Karar için bkz. Karakurt, s. 148, sn.152;
Artuk / Gökcen / Yenidünya, TCK Şerhi, I, s. 782); bu ayrımlar hakkında detaylı
bilgi için Hafızoğulları, Hukuki Bilmeme, s. 199 vd.
75
S.Erman, s. 526 vd.
76
Karakurt, s. 148, 149; Güngör, s. 158; Avukat tarafından yapılan tavsiyelerin ce-
zai sorumluluğa etkisi konusunda ayrıca bkz. Gur-Arye, Miriam, “Reliance on
a Lawyer’s Mistaken Advice – Should It be an Excuse from Criminal Liability”,
American Journal of Criminal Law,
Vol.:29, 2002, s. 455 vd.