157 / 441
Ceza Hukukunda Yanılma Kavramı ve Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Yanılma
156
taktirde, fiil kasten işlenmiştir, suç tektir; zira kanun aynı nitelikteki hukuki
konuları aynı şekilde korur (…) Gerçekten de, şahısta yanılma (tek neticeli ya-
nılma), hiçbir zaman esaslı bir yanılma olarak kabul edilemez.”
hususlarını
ifade etmektedir.
104
Öğretideki bu uzlaşıya karşın Yargıtay 2008 tarihli
bir kararında şahısta yanılma hâlinde iki ayrı suçun bulunduğuna ka-
rar vermiş ve iki suçtan ayrı sorumluluğa hükmetmiştir.
105
Suç ile korunan hukuki değerin sahibi olan mağdurda yanılma
hâlinde, kişi kasten hareket ettiği gibi kusurluluğunun da etkilen-
meyeceği sonucuna varmamız gerekir. Zira suç ile korunan hukuki
yararın kime ait olduğu ve kimlerin hukuki yararlarının zarar gördü-
ğü hususunda yanılma hâlinde ceza sorumluluğu etkilenmeyecektir.
A’nın, bir kişinin malına kasten zarar vermesi durumunda, malın B
veya C’ye ait olmasının ceza sorumluluğu bakımından bir önemi bu-
lunmayacaktır.
106
Nedensellik bağı da, suçun maddi unsurlarına dâhil olduğundan
failin kastının kapsaması gereken bir unsurdur. Şekli suçlar veya ne-
ticesi harekete bitişik suçlarda, ayrı bir netice veya hareketten ayrı bir
netice bulunmadığından dolayı nedensellik bağının tespiti ayrı bir so-
run yaratmayacaktır. Ancak maddi suçlar veya neticesi hareketten ay-
rılabilen suçlar bakımından ise failin tasavvur ettiği nedensel süreçten
farklılık göstermesi durumlarını ayrıca incelemek gereklidir. Neden-
sellik bağındaki önemsiz değişiklikler ceza hukuku bakımından önem
arz etmeyecektir. Örneğin fail, mağduru köprüden atarak nehirde öl-
dürmeyi planlasın, ancak köprüden atıldığında mağdur nehre düşme-
den önce, kafasını kayalıklara çarparak ölmesi durumunda nedensel
süreçteki yanılma önemsiz bir yanılma olacak ve kasten öldürme su-
çundan sorumluluk devam edecektir. Bununla birlikte nedensellik ba-
ğının, bağımsız başka bir sebeple kesilmesi durumunda neticeden faili
104
Hakeri, s. 394.
105
Yargıtay 1.Ceza Dairesinin, 26.9.2008 tarihli ve 6771 sayılı kararına “ (…) konu
olayda kendisine hakaret eden kayınbiraderine yönelik olarak ateş eden ve ka-
yınbiraderinin eve girerek saklanması üzerine pencerelerden evin içine ateş eden
ve bu sırada evin kapısını açarak dışarı çıkan eşine de ateş ederek öldüren failin
kayınbiraderini öldürmeye teşebbüs ve eşini ise olası kastla öldürme suçlarından
dolayı sorumlu tutulması gerektiği açıklanmıştır.” (Hakeri, s. 396).
106
Özbek, Veli Özer / Kanbur, M.Nihat / Bacaksız, Pınar / Doğan, Koray / Tepe,
İlker, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2010, s. 404.