TBB Dergisi 110. Sayı

TBB Dergisi 2014 (110)

Harun YILMAZ

227

kavuşturulacağını hüküm altına almaktadır. Bu hüküm, haliyle tüzük-

lerin niteliği konusunda kuşkulara neden olmuş, tüzüklerin yasama

işlemi niteliğinde olup olmadığı tartışmaları yapılmıştır

. Bunun ya-

nında ortaya çıkan diğer sorun ise, kanunlarla idareye talimatname çı-

karma yetkisi tanınmasıdır

. Bu yönde bir gelişme olarak, çeşitli idare-

ler de talimatname adı altında bazı düzenleyici işlemler tesis etmiştir.

Böyle bir işlemin anayasa metni ile uyumsuzluğu ortadadır.

Değinilmeden geçilemeyecek bir başka husus ise, 1924

Anayasası’nın yürürlükte olduğu dönemde, 1567 sayılı Türk Parası-

nın Kıymetini Koruma Kanunu ile yürütmeye tanınan etkili düzen-

leme yetkisidir

. Sözü edilen Kanun’un ilgili maddesi ile Bakanlar

Kurulu’na, Anayasa’nın ruhuna aykırı biçimde geniş bir düzenleme

alanı bırakılmıştır

. Ancak bu noktada, dönemin gerek siyasi gerekse

de ekonomik göstergeleri çerçevesinde konunun değerlendirilmesinin,

rasyonel bir sonuca ulaşılmasına katkı sağlayacağı unutulmamalıdır.

2. 1961 Anayasası

1924 Anayasası’nı takiben yürürlüğe giren 1961 Anayasası ile bir-

likte Türkiye’ de artık tam anlamıyla parlamenter sisteme geçildiği

söylenebilir. Gerçekten de, Kurucu Meclis Anayasa Komisyonu’nun

hazırladığı gerekçede parlamenter hükümet tarzını kabul ettiğini açık-

Bu görüşten hareketle varılacak sonuç, yürütmenin düzenleme yetkisinin hali

hazırda yasama yetkisinden ayrı şekilde değerlendirilemeyeceğidir. Bunun aksi

ancak yasama yetkisinin devri ile söz konusu olabilir. Zira bu devir ile yasama

yetkisini elinde bulunduran kanun koyucu, kendisine ait olan bu yetkisini belirli

bir alanla sınırlandırmak şartıyla idarenin düzenleme alanına sokmaktadır.

Örnekler için bkz. Öztürk, İdarenin Düzenleme Yetkisinin Kapsamı, s.63.

1567 sayılı Kanun’un 15.02.1954 tarihli ve 6258 sayılı Kanunla değişik birinci mad-

desi şu şekildedir; “Kambiyo, nukut, esham ve tahvilat alım ve satımının ve bun-

lar ile kıymetli madenler ve kıymetli taşlarla bunlardan mamul veya bunları muh-

tevi her nevi eşya ve kıymetlerin ve ticari senetlerle tediyeyi temine yarayan her

türlü vasıta ve vesikaların memleketten ihracı veya memlekete ithalinin tanzim ve

tahdidine ve Türk parasının kıymetinin korunması zımnında kararlar ittihazına

Bakanlar Kurulu salahiyetlidir.’’

Ragıp Sarıca, Türkiye’de İcra Uzvunun Tanzim Salahiyeti, Cumhuriyet Matbaası,

İstanbul, 1943, s.255: “Tanzim salahiyetini mevzuat bakımından incelerken Türk

parasının kıymetini koruma kanununa da temas etmek zorundayız. Filhakika bu

kanun, İcra Vekilleri Heyetine istisnai ve fevkalade bir tanzim salahiyeti tanımak-

tadır. Bu sahaya dahil mevad ve hususatı –adeta kanun vazii yerine kaim olmak

suretiyle- tanzim etmek salahiyetini hükümete bırakmaktadır.’’