293 / 441
Barışçıl Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Yapma Hakkı ve Devletin Yükümlülükleri
292
olması başlı başına bir gösterinin yasaklanması için yeterli değildir.
Ayrıca Mahkeme, başvurucunun düzenlemek istediği gösterinin, me-
zarlıkta toplananların dini inançlarına yönelik değil, 2. Dünya sava-
şında ölen nazi subaylarını desteklemelerini protesto etmeye yönelik
olduğunu ifade etmiştir. Başvurucunun ve beraberindekilerin yapmak
istedikleri gösteri barışçıl bir nitelikteydi; şarkılar eşliğinde ve band-
roller taşıyarak yapılmak istenmiştir. Başvurucunun ve beraberindeki-
lerin şiddet kullanacaklarını gösteren hiç bir belirti bulunmamaktaydı.
Kamu makamları tarafından gerekli önlemler alınarak başvurucu ve
diğer göstericiler gösterilerini mezarlığın etrafında hiç sorunsuz ya-
pabilirlerdi. Ulusal makamlar bu tedbirleri almak yerine, mezarlıktaki
toplantıya daha fazla değer biçerek, haklar arasında gerekli olan den-
geyi kuramamışlardır. Bu nedenle AİHM, Sözleşme’nin 11. maddesi-
nin ihlal edildiği sonucuna varmıştır.
Son olarak
Hristiyan Demokrat Toplum Partisi/Moldova
n° 2
kararın-
da
54
AİHM, toplanma ve gösteri yapma özgürlüğü konusunda devletin
pozitif yükümlülüklerinin altını çizmiştir. Bu davada, siyasi parti olan
başvurucu kamuoyunu ilgilendiren politik konularda gösteri yürüyüşü
yapma talebinde bulunmuştur. Ancak, karşıt görüşteki başka grupların-
da da gösteri yapacağı öne sürülmüş ve ortaya çıkacak çatışmalı duru-
mu engellemek ve kamu düzenini korumak için bu talebi reddedilmiş-
tir. AİHM, bu yasaklanmanın yerinde olmadığını, çünkü karşıt görüşlü
grupların varlığı ve bunlarla çatışma olacağı ihtimalinin başlı başına bir
gösteri yürüyüşünün yasaklanması için yeterli olmadığını ifade ederek
Sözleşme’nin 11. maddesinin ihlal edildiğine karar vermiştir.
Yukarıda ifade edildiği gibi Sözleşme’nin 11. maddesi kapsamın-
da, barışçıl gösteri yürüyüşü sırasında devletin yükümlülükleri bulun-
maktadır. Toplantı ve gösteri yürüyüşlerinden sonra da aynı şekilde
devletin yükümlülükleri bulunmaktadır.
II- TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ SONRASINDA
DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Yukarıda belirtildiği üzere Türkiye ile ilgili davalarda AİHM
önünde ortaya çıkan sorun, barışçıl toplantı ve gösteri yürüyüşlerine
54
AİHM, Hristiyan Demokrat Toplum Partisi/Moldova n° 2, n° 25196/04, 2 Şubat
2010 tarihli karar.