TBB Dergisi 110. Sayı

TBB Dergisi 2014 (110)

Ümit KILINÇ

293

yapılan müdahalenin orantısızlığı ile ilgilidir

. Kullanılan bu orantı-

sız gücün, 11. madde dışındaki AİHS’in diğer hükümleri altında bazı

sonuçları vardır (A). Bununla birlikte bu orantısız güç kullanımının

sonuçları ile ilgili olarak kamu makamlarının bazı yükümlülükleri bu-

lunmaktadır (B).

A) Barışçıl toplantı ve gösteri yürüyüşlerine yapılan orantısız

müdahalenin sonuçları

Barışçıl toplantı ve gösteri yürüyüşlerine orantısız bir şekilde mü-

dahale edilmesi, sadece toplanma ve örgütlenme özgürlüğü düzen-

leyen AİHS’in 11. maddesine değil, ama aynı zamanda kişi güven-

liği hakkını düzenleyen Sözleşme’nin 5. maddesine, her türlü kötü

muameleyi yasaklayan 3. maddesine ve yaşam hakkını düzenleyen

Sözleşme’nin 2. maddesine aykırı olabilmektedir.

Gerçekten de polisin göstericilere aşırı güç kullanarak müdahale

etmesi AİHS’nin 5. maddesi altında sorun çıkarabilmektedir. AİHS’nin

5. maddesine göre, kişi özgürlüğüne saygı esastır ve ancak istisnai du-

rumlarda hürriyetten mahrumiyet söz konusu olabilmektedir. 5. mad-

denin ilk fıkrası, hürriyetten mahrumiyet durumunun hukuka uygun

sayıldığı halleri düzenlemektedir. Bu fıkraya göre, bir kişi ancak aşağı-

daki hallerde hürriyetinden mahrum bırakılabilir :

• yetkili bir mahkeme tarafından verilmiş bir mahkumiyet kararının

icrası için

• bir mahkeme tarafından yasaya uygun olarak verilen bir karara

uyulmaması sebebiyle veya yasanın öngördüğü bir yükümlülü-

ğün yerine getirilmesini sağlamak amacıyla

• şahsın bir suç işlediğinden şüphelenmek için inandırıcı sebeplerin

bulunduğu veya suç işlemesine ya da suçu işledikten sonra kaç-

masına engel olma zorunluluğunu doğuran makul gerekçelerin

varlığı halinde

Aynı tespit için, Ziya Çağa Tanyar, a.g.e., s. 526-528.

Bu duruma örnek olarak, AİHM, Polatlı/Türkiye, n° 38665/09, 26 Nisan 2001

tarihli karar.

Örnek olarak AİHM, Vasileva/Danimarka, n° 52792/99, 25 Eylül 2003 tarihli

karar.

Örnek olarak, AİHM, Fox, Campbell ve Hartley/Birleşik Krallık, n° 12244/86, n°

12245/86 ve 12388/86 ve 26 Nisan 2001 tarihli karar.