342 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Selin SERT
341
duyulması halinde iş görme edimini yerine getireceğinin kararlaştırıl-
dığı kısmi süreli iş ilişkisi olarak tanımlanmıştır. Tanım, çağrı üzerine
çalışmaya dayalı iş sözleşmesinin ana unsurlarını da içermektedir.
1) İş Sözleşmesine Dayalı İş İlişkisinde İş Kanununa Tabi Sürekli
Bir İşin Olması
Çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş sözleşmesinin meydana gelebil-
mesi için, işçinin iş görme edimini yerine getireceği işin İş Kanunu m.
14 hükmüne göre sürekli bir iş olması gerekmektedir. İş Kanununun
10.maddesinin 2. fıkrasında, süreksiz işlerde uygulanmayacak mad-
deler içinde m.14 hükmü de sayılmıştır. Bu hükmün emredici nitelikte
olmaması sebebiyle, taraflar aralarında aksini yani, çağrı üzerine çalış-
maya dayalı iş sözleşmesinin sürekli olmayan işlerde de uygulanması-
nı kararlaştırabilirler
20
.
2) Hizmet Sözleşmesinin Çağrı Üzerine
Çalışmaya Yönelik Olması
Çağrı üzerine çalışmaya yönelik iş sözleşmesinin meydana gele-
bilmesi için öncelikle, tarafların anlaşmaları gerekmektedir. Hizmet
sözleşmesinin
21
çağrı üzerine çalışmayı düzenlemesi
22
, hizmet sözleş-
20
“… Temizlik işi sürekli yapılması gereken bir iş olup, davacının çağrı usulü ile
işyerinde çalıştırılması, bu işin sürekli yapılması gerekliliğini ortadan kaldırmaz.
Çağrı usulü çalışma, kısmi süreli bir iş sözleşmesi olup, işin kısmi süreli olması,
belirli süreli iş sözleşmesi niteliğini kazandırmaz. Somut olayda, bir yılda on bir
ay çalışan davacının, 234 gün çalıştığı da göz önüne alındığında yapılan temizlik
işi, süreye bağlı bir iş olmadığına göre çağrı usulü iş sözleşmesinin imzalanmasını
gerektiren objektif esaslı bir neden de bulunmamaktadır. Bu nedenlerle taraflar
arasındaki iş sözleşmesinin, belirsiz süreli iş sözleşmesi olduğu kabul edilerek,
buna göre karar verilmelidir”., Yarg. 9. Hukuk Dairesi, 2006/5115 E., 2006/14969
K., 22.05.2006 T.,
www.kazanci.com.tr.
21
“Çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş sözleşmeleri, sadece hizmet sözleşmesi ile ya-
pılabilirler. Toplu iş sözleşmeleri ile çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş sözleşmesi
yapılamaz”., “Çalışma Sürelerinde Esneklik”,
http://www.insankaynaklari.net/
Dokuman.asp?s=10&Desteno=1&v=110.
22
“ … Davacı tanıkları birbirlerini doğrular şekilde davacının uzun yıllar işyerinde
mercimek toplama, yükleme, boşaltma ve paketleme işlerinde çalıştığını söylemiş-
lerdir. Davalı tanıklarının ayrıntılı ifadelerinden de davacının işyerinde çalıştığı iz-
lenimi uyanmaktadır. Gerçekten bu tanıklardan bazıları ihtiyaç duyulduğu zaman
telefon defterindeki numaralardan çağrılarak çalıştırıldıklarını, bazıları da merci-
mek mevsiminde kısa ve uzun süre çalıştırıldıklarını açıklamışlardır. Öte yandan
makbuz koçanlarının incelenmesinden de muhtelif tarihlerde davacı işçiye yükle-
me, boşaltma ve paketleme gibi işler için ödemeler yapıldığı sonucuna varılmakta-