153 / 533
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına İlişkin Güncel Sorunların Yargıtay Kararları ...
152
larının var olup olmadığı ile sınırlı ...
” olduğuna ilişkin Yargıtay Ceza
Genel Kurulu’nun 03/02/2009 tarih ve 2009/4-13 E. - 2009/12 K. sayılı
kararı,
50
Yargıtay ceza dairelerince de benimsenmiş ve istikrarlı bir şe-
kilde uygulanmıştı.
Ancak Yargıtay’ın bu yaklaşımı; yükümlülüklere uyulması nede-
niyle düşme kararı verilen hallerde açıklanması geri bırakılan hüküm-
deki esasa yönelik hukuka aykırılıkların denetlenememesi sonucunu
doğurması,
51
sanığın açıklanmamış olan mahkumiyet hükmüne yöne-
lik temyiz hakkını ve beraat etme olanağını ortadan kaldırması
52
ve
uygulamada genellikle sonuç getirmekten uzak olduğu
53
nedenleriyle
öğretide eleştiri konusu yapılmıştır.
Öğretide ileri sürülen eleştirilerin yanı sıra itiraz merciince gerek-
tiğinde Cumhuriyet Savcısı, müdafi veya vekilin dinlenebilmesine
54
olanak sağlayan CMK’nın 271’inci maddesinin ilk fıkrası karşısında,
Yargıtay’ın bahse konu kararda evrak üzerinde inceleme yapılması-
nı gerekçe göstererek itirazın kapsamını sınırlaması yerinde değildir.
Ancak, merci tarafından itiraz konusu hakkında da karar verilmesi-
ni emreden CMK’nın 271’inci maddesinin 2’nci fıkrasındaki düzen-
lemeye rağmen, itiraz kanun yolunda istinafta olduğu gibi delil de-
50
Kararda bu görüşün gerekçesi “... Somut olayda, merciince evrak üzerinde in-
celeme yapılmış ve kanıt değerlendirmesine girilerek kanıtların, görevi savsama
suçunun sübutu için yeterli olmadığı kabul edilip, sanık hakkında beraat kararı
verilmiştir. Merciince evrak üzerinde inceleme yapılabildiğinden, itiraza konu ka-
rar yönünden yapılacak inceleme de ancak 231. maddenin objektif koşullarının
belirlenmesi ile ilgili sınırlı bir inceleme olmalıdır. Duruşmada kanıtlarla doğru-
dan temas etme olanağı bulunmayan merciin, kanıt değerlendirmesi yaparak yeni
bir hüküm tesisi, itiraz kurumunun niteliğine aykırı olacaktır. İtiraz merciince,
hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının koşullarının bulunup bulunmadığına
ilişkin bir değerlendirme yapılmadan, bu karara konu olan ve 231. maddenin 5.
fıkrası uyarınca henüz hukuki varlık kazanmamış olan hükmün değerlendirilme-
si, 231 ve 271. maddelerdeki düzenlemelere aykırıdır.” şeklinde açıklanmıştır.
51
Şahin-Göktürk, s. 166-167.
52
Centel-Zafer, s. 724; Donay, s. 333; Öztürk-Tezcan–Erdem–Sırma–Kırıt–Özaydın–
Akcan–Efser, s. 571.
53
Özbek-Kanbur-Doğan-Bacaksız-Tepe, s. 704.
54
Yargıtay Ceza Genel Kurulu 22/01/2013 tarih ve 2012/10-534 E. - 2013/15 K. sa-
yılı kararında, bu dinlemenin duruşma şeklinde yapılamayacağını, zira duruşma
yapılabilmesinin kanunda açık hüküm bulunmasına bağlı olduğunu ifade etmiş-
tir; Aynı yönde bkz. Öztürk-Tezcan–Erdem–Sırma–Kırıt–Özaydın–Akcan–Efser,
s. 604; Ancak CMK’nın 271’inci maddesinin birinci fıkrasından duruşma yapıla-
bileceği sonucunu çıkartan yazarlar da vardır; bkz. Centel-Zafer, s. 745; Donay, s.
346-347; Eryılmaz, s. 682.