155 / 533
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına İlişkin Güncel Sorunların Yargıtay Kararları ...
154
de, bahse konu karar; üzerine atılı suçu işlediği kesin bir şekilde tespit
edilemeyen sanık hakkında mahallinde ve seri bir şekilde beraat kararı
verilmesi veya esasen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kapsa-
mında bulunmayan bir suçun hatalı hukuki nitelendirme sonucu bu
kapsamda değerlendirilmesinin engellenmesi
57
bakımından olumlu
bir gelişme olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum hakkın ihlal edil-
memesi gerektiğine öncelik tanınması ve makul sürede yargılanma
hakkı açısından da oldukça önemlidir. Ancak bahse konu kararın ceza
muhakemesine ilişkin önemli sorunları beraberinde getirdiğini belirt-
mekte fayda vardır.
58
Kararın ortaya çıkardığı sorunlardan ilki, CMK’nın 271’inci mad-
desinin 2’nci fıkrasında yer alan “
itiraz yerinde görülürse merci, aynı
zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir
” şeklindeki düzenleme
karşısında, itiraz mercii tarafından yapılacak incelemenin kapsamının
ne olacağı ile ilgilidir. Bilindiği gibi itiraz kanun yolunda, merci ta-
rafından, kararın hem maddi hem de hukuki yönden ele alınması ve
hukuka uygunluğunun denetlenmesi söz konusudur.
59
Bu anlamda,
hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edildiğinde,
itiraz mercii, CMK’nın 271’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca
Cumhuriyet Savcısı, müdafi veya vekili dinleyerek gerekli gördüğü
incelemeyi yapabilecektir.
Öğretide, bu incelemenin salt itiraz konusu hakkında yapılması
gerektiği
60
yönünde görüşler olduğu gibi, itirazı inceleyen mercinin
dosya ile bağlı olmadığına ve gerekli her türlü işlemi yapabileceğine
61
ilişkin görüşler de bulunmaktadır.
Kanaatimizce, sınırlı da olsa mahkeme kararlarına karşı da gidi-
lebilen bir kanun yolu olarak öngörülmesi ve CMK’nın 270’inci mad-
bir gelişme olduğu vurgusu yapılmıştır.
57
Artuk-Gökcen-Yenidünya, s. 754.
58
Öğretide de, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının itiraza tabi diğer
yargı kararlarından farklı olması, yani esasa ilişkin olması nedeniyle, itiraz kanun
yoluna ilişkin genel açıklamalar ve kuralların hükmün açıklanmasının geri bıra-
kılması kararına itiraz edildiğinde birçok sorunun ortaya çıkmasına yol açacağı
belirtilmiştir, bkz. Centel-Zafer, s. 746, dn. 10.
59
Bıçak, s. 729; Eryılmaz, s. 681; Kunter-Yenisey-Nuhoğlu, s. 1532-1533, 1669 ve
1678; Öztürk-Tezcan–Erdem–Sırma–Kırıt–Özaydın–Akcan–Efser, s. 600; Soyas-
lan, s. 533, 537; Şahin-Göktürk, s. 224; Toroslu-Feyzioğlu, s. 334.
60
Centel-Zafer, s. 726; Toroslu-Feyzioğlu, s. 334;Ünver-Hakeri, s. 350.
61
Donay, s. 346; Eryılmaz, s. 682; Kunter-Yenisey-Nuhoğlu, s. 1678; Öztürk-Tezcan–
Erdem–Sırma–Kırıt–Özaydın–Akcan–Efser, s.604; Şahin-Göktürk, s. 226.