TBB Dergisi 111. Sayı

Aşırı İfa Güçlüğü Nedeniyle Sözleşmenin Değişen Koşullara Uyarlanması

parasını da etkileyecek normalin üstündeki imar ve ticari gelişmeler

gibi değişikliklerin, emsal kira paraları, vergi ve amortisman giderle-

rindeki artışların somut olayda görülebilen objektif etkenlerle karşı-

laştırılıp, değerlendirilmesi, sonuçta işlem temelinin çöktüğü, sözleş-

medeki çıkar dengesinin katlanılamayacak derecede davacı aleyhine

bozulduğunun benimsenmesi halinde, kiracının ne miktar kira para-

sından sorumlu olacağının belirlenmesi, böylece sözleşmedeki kira

parasını, tarafların amacına uygun objektif iyi niyet, hak ve nezafet (

TMK Md 4,2/1 ) kurallarının elverdiği ölçü ve düzeyde yine yabancı

para olarak uyarlanması gerektiğini belirtmiştir.

3. Olağanüstü Durumlarda Kira Bedelinden İndirim

(TBK 363. Md.)

Ürün kirasında, sözleşmenin kurulmasından sonra, olağanüstü fe-

laket hallerinde ya da tabiat olaylarında tarımsal tarımsal taşınmazdan

ürün elde edilmesi önemli ölçüde azalmışsa, kiracıya kira bedelinden

indirim yapılmasını isteme hakkı yasa ile tanınmıştır. Bu halde, söz-

leşmenin kurulmasından sonra, önceden tahmini mümkün olmayan

koşullardaki değişiklik nedeniyle sözleşmenin yeni koşullara uyarlan-

masına yasa ile olanak verilmiştir.

4. Eser Sözleşmelerinde Götürü Bedel (TBK 480. Md.)

Eser sözleşmesinin bedelinin götürü olarak (anahtar teslimi ya da

sabit olarak) kararlaştırıldığı hallerde, önceden tahmini mümkün ol-

mayan ya da tahmin edilip de taraflarca dikkate alınmayan sebepler

dolayısıyla işi aynı ücrete yapmak mümkün olmazsa, yüklenici ücretin

arttırılmasını ya da sözleşmenin feshini isteyebilecektir.

Götürü be-

delle akdedilen eser sözleşmesinde aşırı ifa güçlüğü nedeniyle uyarla-

ma ya da fesih talep etme hakkı yükleniciye tanınmıştır.

Eser sözleş-

mesinde ifanın aşırı derecede güçleşmesi, masrafların artması dışında

başka bir nedenden meydana gelmiş ise de genel hüküm niteliğindeki

TBK 138. madde hükmüne dayanılarak uyarlama talep edilecektir.

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 29.5.2003 tarihli ve 2003/3007 Esas ve 2003/7017

Karar sayılı ilamı

Erişim Tarihi: 10.05.2013)

Kılıçoğlu Ahmet, age, s.253.

Baysal Başak, “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 480. Maddesinin Değerlendi-

rilmesi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, İstanbul 2011, C. LXIX,