TBB Dergisi 111. Sayı

Aşırı İfa Güçlüğü Nedeniyle Sözleşmenin Değişen Koşullara Uyarlanması

kul kişilerin benzer durumlarda alışılmış objektif değer ölçüsüne göre

neyi kararlaştıracakları düşünülüyor ise sözleşmedeki boşluğun buna

göre doldurularak uyarlamanın yapılması gerektiği savunulmak-

tadır.

Hakim uyarlama iradesini tespit ederken öncelikle tarafların

açıkça ve mutabık olarak oluşturdukları gerçek iradelerini bulmaya

çalışır, iradeler belirlenemiyor ya da net değilse, artık tarafların farazi

iradelerinin tespiti yolu seçilmelidir.

Hakimin dürüstlük ilkesine göre tarafların ortak menfaati neyi

gerektiriyorsa onu dikkate alarak sözleşme boşluğunu tamamlaması

gerekir. Hakim tarafların edim yükümlülüklerinin arttırılması veya

azaltılması veya sözleşmeden dönme ve fesih hakkı tanımak suretiyle

sözleşme boşluklarını doldurmalıdır.

Yargıtay 2012 tarihli bir kararında sözleşmenin değişen hal ve

şartlara uyarlanması için sözleşmede ve yasada uyarlamaya ilişkin

hüküm bulunmamasının esas olmasını kabul etmekle beraber, bazen

sözleşmede olumlu ya da olumsuz intibak kaydı bulunsa da, bu kay-

da dayanarak sözleşmenin kayıtla birlikte aynen uygulanmasının ta-

lep edilmesinin Medeni Kanun 2/2 maddesi uyarınca hakkın kötüye

kullanılması anlamına gelebileceğini, bu nedenle edimler arası aşırı

dengesizlik varsa intibak kaydına rağmen uyarlama yapılabileceğini

kabul etmektedir.

B. Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Meydana Gelen

Öngörülemeyen ve Öngörülmesi de Beklenemeyen Olağanüstü

Bir Durum Değişikliğinin Varlığı

Sözleşme koşullarında meydana gelen değişiklik öngörülemez

olmalıdır. (Savaş, ekonomik kriz, devalüasyon, tabii afetler, ithal ve

ihraç konusunda getirilen yasak ve tahditler, para değerinin önemli

Topuz Seçkin, age, s. 323-324.

Arat Ayşe, Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanması, 1. Baskı, Ankara 2006, s.

40. ; Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 25/04/2011 tarihli, 2011/5539 E., 2011/6984 K.

sayılı ilamı.

Erişim Tarihi: 02/04/2013)

Topuz Seçkin, age, s. 322. ; Baygın, Cem. : “Türk Borçlar Kanunu’nun Borç İlişki-

sinin Hükümleri – Borçların Ve Borç İlişkilerinin Sona Ermesi Konularında Getir-

diği Bazı Yenilik Ve Değişiklikler”,

Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

Erzincan 2010, C. XIV, S. 3–4, s. 143.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 30/05/2012 tarihli ve 2012/8973 E., 2012/8973 K. sayılı

ilamı.

Erişim Tarihi: 02/04/2013)