TBB Dergisi 111. Sayı

TBB Dergisi 2014 (111)

Gülmelahat DOĞAN

Ancak bazı yazarlar ise borcun ifa edilmiş olmasını ifanın güçleş-

mediğinin göstergesi saymamaktadır. Bu durumun anlaşılabilmesi

için alacaklının da uyarlama talep edebileceği hallerin dikkate alınması

gerektiği belirtilmiş ve kira sözleşmelerinde kiralayanın kira bedelinin

uyarlanmasını talep ederken edimini de ifaya, kiralananı kullandırma-

ya devam edeceği örnek olarak verilmiştir. Değişen koşullar sonucu

ifa, somut ilişki ve taraflar bakımından ölçüsüz bir fedakarlık gerek-

tiriyorsa, sözleşmenin ifa edilmiş olması sözleşmenin uyarlamasına

engel görülmemelidir. Yazar, işlem temelinin çökmesinde tek geçerli

ölçütün mağdur tarafından uyarlanmamış edimin ifasının hangi an-

dan itibaren beklenemez olduğunun tespit edilmesi gerektiği, mağdur

olduğunu iddia eden tarafın işlem temelinin çöktüğünü bildiği halde

edimini ifa etmiş ise artık ifanın kendinden beklenemez olduğunu id-

dia edemeyeceğini, çünkü ifa ile güven ilişkisini oluşturduğu yönünde

görüş bildirmiştir. Alman Hukukunda da işlem benzer şekilde kabul

görmektedir.

Yazar, ihtirazi kayıt ile edimin ifa edilmesi hususunda

ise, uyarlamanın şartlarının değerlendirilmesinin zorluğuna ayrıca ih-

tirazi kayıtın bulunup bulunmadığı değerlendirilmesinin eklenmesi-

nin uygulamanın işini güçleştireceğini ifade etmiştir.

Yargıtay, 2012 tarihli dövizle borçlanma sözleşmesinin uyarla-

masına ilişkin davanın temyizi sonucu vermiş olduğu bir kararında,

davanın kredi geri ödemesinin başladığı tarihten iki yıl sonra açılmış

olduğunu, bu durumda davacının sözleşmeyi benimsediğinin kabulü

gerektiğinden davanın reddi gerektiği gerekçesi ile yerel mahkemenin

uyarlamaya ilişkin kararını bozmuştur.

F. Uygun İlliyet Bağı

Uygun illiyet bağı her hukuki ilişkide aranan bir ölçüttür. Edimin

ifa edilmesinin aşırı derecede güçleşmesinin nedeni, sözleşme kurul-

duktan sonra meydana gelen öngörülemeyen değişiklik olmalıdır. Bu

age, s. 123, Burcuoğlu, Haluk ; “Hukukta Uyarlama, Özellikle Taşınmaz Kiraların-

da ve (Dövize Endeksli) Kredi Sözleşmelerinde Uyarlama” İstanbul Üniversitesi

Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, İstanbul 1996, C. 20, s. 59-91, s.79.

Baysal Başak, “Aşırı İfa Güçlüğü”, s. 113-114.

Baysal Başak, “Aşırı İfa Güçlüğü”, s.135-136.

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 26/09/2012 tarihli, 2012/3259 E, 2012/21304 sayılı

ilamı,

Erişim Tarihi: 02.04.2013)