222 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Ersin ŞARE
221
İçtimaya dahil olan cezalardan biri erteleme sınırı içindeyken (iki
yıl hapis), diğeri sınırın dışındandır. (üç yıl hapis) Böyle bir durumda
iki yıl hapis cezası yönünden erteleme kararı verilebilecektir.
154
Ertelemenin bölünmezliği ilkesi gereği ertelemeye ilişkin karar ha-
pis cezasının tamamını kapsar; hapis cezasının bir kısmının ertelenme-
si söz konusu değildir.
155
dcc) Gerekçe
Gerekçe; yargı mercilerinin kuşku ile başlayan ve infazla sonla-
nan zaman kesitinde, hükmün yazgısını belirleyen eylem, işlem, söz
ve kararlarının, savunma hakkı ile kanun yollarının etkili olarak kul-
lanılmasına olanak verecek şekilde tutarlı, yeterli, doğru, haklı, yasal,
makul, vicdana uygun, olarak açıklanmasını hedefleyen bir etkinlik
olarak tanımlanabilir.
156
Şekli bir tanım yapmak gerekirse; gerekçe
(raison, ragione, mantıki sebep), psikolojik anlamdaki hükmün yani
karar ile mütalaanın üçüncü unsuru olan ‘sonuç’un mantık yönünden
dayanağını oluşturur.
157
Hükümlerdeki sonuçların mantıki delilleri olan gerekçeler, geriye
veya ileriye bakarak bulunduklarına göre iki çeşittir. Birinciler sonu-
cun ‘neden’ini, ikinciler ‘niçin’ini oluşturur. Örneğin cezanın ertelen-
mesinin ‘neden’i, suçlunun geçmişteki haline (yargılama sürecinde
gösterdiği pişmanlığa), ‘niçin’i (tekrar suç işlemeyeceği konusunda
mahkemede kanaatin oluşması) ise geleceğine bakar. Keza suçluya
ceza bir suç işlemiş olması nedeniyle ve bir daha suç işlememesi için
verilir.
158
Ertelemenin cezaların bireyselleştirilmesine ilişkin bir kurum oldu-
ğu ve talep olmadan da erteleme kararı verilebilir. Yürürlükteki 5237 sa-
yılı TCK’nın 51 inci maddesi düzenlemesinde, cezanın ertelenmesi veya
bunun aksi yönünde verilecek bir kararın, mahkeme tarafından gerekçe-
lendirilmesi zorunluluğu yer almamaktadır. Bununla birlikte, Anayasa-
mızın 141/3 ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 34/1 maddeleri mahke-
154
Aksi görüş için Demirbaş s. 620
155
Öztürk/Erdem s. 443
156
Hilmi Şeker, Esbab-ı Mucibe’den-Retoriğe Hukukta Gerekçe, Beta Yayınevi, 2010
s. 14
157
Kunter/Yenisey/Nuhoğlu s. 73
158
Kunter/Yenisey/Nuhoğlu s. 75