TBB Dergisi 111. Sayı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Gäfgen Kararı Bağlamında Ceza Muhakemesinde ...

348

Mahkeme, Sözleşmenin 3. maddesinin ihlal edilip edilmediğine

dair kararını dayandıracağı delilleri değerlendirirken, “makul kuşku

kalmayacak” şeklinde bir kanıtlama standardını benimsemektedir.

Ancak bu kanıtlamaya, yeterince güçlü, açık ve tutarlı çıkarsamalar-

dan veya aynı şekilde çürütülememiş maddi karinelerden de ulaşı-

labilir

. Mahkeme, özellikle bir kimsenin sağlığı iyi durumdayken

gözaltına alındığı halde salıverildiği zaman yaralanmış olduğunun

görülmesi halinde, bu yaraların nasıl oluştuğuna dair mantıklı bir şe-

kilde açıklama yapmanın devletin yükümlülüğü olduğunu, devletin

bunu yapamamasının Sözleşmenin 3. maddesi bakımından açık bir

sorun oluşturacağına karar vermiştir

. Sözleşmenin 3. maddesi bakı-

mından iddialarda bulunulduğu zaman, Mahkeme çok titiz bir ince-

leme yapmaktadır

. Ancak Mahkemenin benzer durumlarda ısrarla

belirttiği üzere iç hukukta bu konuda bir dava görülmüş ise kural ola-

rak önlerindeki delilleri değerlendirmek, ulusal mahkemelerin işi ol-

duğundan Mahkeme’nin görevi, ulusal mahkemelerin maddi olaylara

ilişkin yaptıkları değerlendirmenin yerine kendi değerlendirmesini

koymak değildir

. Mahkeme, ulusal mahkemelerin tespitleriyle bağlı

olmamakla birlikte, normal koşullarda kendisini ulusal mahkemelerin

maddi olaylara ilişkin ulaştığı tespitlerden ayrılmaya götürecek sağ-

lam unsurların bulunması gerektiğini belirtmektedir

Konuya öncelikle başvurucunun sorgulama sırasında fiziksel sal-

dırı, yaralama ve cinsel saldırıyla tehdit edildiğini iddiaları açısından

yaklaşan Mahkeme, hükümetin karşı çıktığı bu iddiaların makul kuş-

ku kalmayacak şekilde kanıtlanmış olup olmadığını değerlendirirken,

başvurucunun sunduğu tıbbi belgeleri göz önünde tutmuş ve başvu-

rucunun sorgu sırasındaki saldırı iddialarının bütünüyle temelsiz ol-

madığını tespit etmiştir. Bu belgeler, aslında başvurucunun göğsün-

deki bereleri tıbbı muayeneden önceki gün aldığını göstermektedir.

Bununla birlikte Mahkeme, başvurucunun yaralarının sebebine ilişkin

Jalloh v. Almanya, §67; Ramirez Sanchez v. Fransa, §117.

Tomasi v. Fransa, Seri A no. 241-A, 27 Ağustos 1992, §110; Ribitsch v. Avusturya,

Seri A no. 336, 4 Aralık 1995 §34; Aksoy v. Türkiye, §61; Selmouni v. Fransa, §87.

Matko v. Slovenya, Başvuru No. 43393/98, 2 Kasım 2006, §100; Vladimir Roma-

nov v. Rusya, Başvuru No. 41461/92, 24 Temmuz 2008, §59.

Klaas v. Almanya, Seri A no.269, 22 Eylül 1993, §29; Jasar v. “Eski Yugoslavya

Makedonya Cumhuriyeti”, Başvuru No. 69908/01, 15 Şubat 2007, §49.

Gäfgen v. Almanya, §92, 93.