353 / 533
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Gäfgen Kararı Bağlamında Ceza Muhakemesinde ...
352
manın ikinci gününde ve henüz her hangi bir delil ortaya konulmadan
önce yeni ve tam bir ikrarda bulunduğunu belirterek yanıt vermiştir
94
.
b. Konuyla İlgili İlkeler
Mağduriyet statüsünün devam etmediğine ilişkin tespitin yapıla-
bilmesi için, öncelikle 3. maddenin ihlal edildiğinin belirlenmesi, son-
rasında da mağduriyetin giderilmesine ilişkin ilkelerin ortaya konul-
ması ve ilkeler açısından tek tek inceleme yapılması gerekmektedir.
Söz konusu davada bu ilkelerin ortaya konulması hem Mahkeme hem
de Redress Trust örgütü tarafından yapılmıştır
95
. Buna göre söz konu-
su ilkeler şunlardır:
İlk olarak, kötü muameleden sorumlu olanların belirlenmelerine
ve cezalandırılmalarına yol açabilecek bir soruşturma yapılmalıdır
96
.
İkinci olarak devletler, işkence ve yasak olan diğer kötü muamelele-
ri işleyenleri etkili bir şekilde cezalandıracak ve ileride yeniden suç
işlemelerini önleyecek nitelikte etkili bir ceza adalet sistemine sahip
olmakla yükümlüdürler
97
. Üçüncü olarak, işkence ve diğer kötü mu-
amele biçimlerinin yeterli bir şekilde giderimi için, özellikle maddi
ve manevi zararların tazmin edilmesini sağlayacak etkili medeni hu-
kuk yollarının bulunması da gerekir. Mahkeme’nin kendisi de sürekli
olarak, ağır ihlal olaylarında sadece bir karar vermiş olmanın yeter-
li bir adil karşılık oluşturmayacağını söylemiş ve manevi tazminata
hükmetmiştir
98
.
Dördüncü olarak
, işkencenin devam eden sonuçlarına
yönelik olarak hakların telafisi için, irade dışında verilmiş ikrarların
dışlanması gerekir.
Beşinci olarak
, devlet yasak eylemin tekrarlanma-
masını güvence altına alan tedbirler almalıdır
99
.
Bu başvuru açısından ise dördüncü ilke diğerlerinden çok daha
fazla öneme sahiptir. Doğru bir sonuca ulaşabilmek için 6. maddenin
ihlalinin olup olmadığına ilişkin tespitler, dördüncü ilkenin yerine ge-
tirilip getirilmediğine bakılarak yapılabilir.
94
Gäfgen v. Almanya, §113.
95
Gäfgen v. Almanya, §114-119.
96
Assenov ve diğerleri v. Bulgaristan, Reports 1998VIII, 28 Ekim 1998, §102.
97
Nikolova ve Velichkova –Bulgaristan, §63.
98
Selçuk ve Asker v. Türkiye, Reports 1998-II, 24 Nisan 1998, §117-118.
99
Gäfgen v. Almanya, §114.