357 / 533
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Gäfgen Kararı Bağlamında Ceza Muhakemesinde ...
356
ölçüde kaybedecektir
113
. Bu sorun suçluluğun bireysel olmasının bir
yansımasıdır. Bu sorun sadece delillere ve olayla ilişkili kişilerle doğ-
rudan temas eden ve bunun gibi benzer davalar ile sürekli karşılaşan
olay yeri mahkemeleri tarafından çözülebilmektedir. Bu sebepledir ki
AİHM, yalnızca ulusal mahkemelerin faile gereken cezayı vermekten
kaçındığı hallerde duruma müdahale etmektedir.
Mahkeme kararında, bu davanın keyfi ve vahşice eylemlerde bu-
lunan devlet görevlilerinin bu eylemleri gizlemeye çalıştığı ve Mah-
kemenin infaz edilebilir bir hapis cezası verilmesinin daha uygun
olacağını düşündüğü diğer bazı davalarla
114
karşılaştırılabilir nite-
likte olmadığını ifade etmiştir. Bununla birlikte, birine günlüğü 60
Euro’dan 60 gün, diğerine ise günlüğü 120 Euro’dan 90 gün karşılığı
sembolik para cezaları verilmesi ve daha sonra bu cezaların ertelen-
mesi, davalı devletin cezalandırma pratiğine uygun olsa bile; bu ce-
zaların Sözleşmenin 3. maddesinin ihlali için yeterli bir karşılık olarak
görülemeyeceği de vurgulanmıştır. Sözleşmenin çekirdek haklarından
birinin ihlaliyle açıkça orantısız olan böyle bir cezanın, gelecekte zor
durumlarda kötü muamele yasağının ihlallerini önlemek için gerekli
caydırıcılığa sahip olmadığı açıkça belirtilmiştir
115
.
Mahkeme ayrıca, verilen disiplin cezalarıyla ilgili olarak, hem D
ve hem de E’nin soruşturma ve yargılama sırasında, suçların soruştu-
rulması ile doğrudan ilgili olmayan birimlere nakledildiklerini, D’nin
daha sonra, Emniyet Genel Müdürlüğü Teknoloji, Lojistik ve İdare
Başkanlığına atandığını tespit etmiştir. Mahkeme bu davadaki olay-
ların, benzer diğer olaylarla aynı vahamette olmadığını kabul etmekle
birlikte, yine de D’nin daha sonra bir polis biriminin başına atanmış
olmasının, yetkililerin Sözleşmenin 3. maddesine aykırılığın ağırlığına
yeterince karşılık verip vermedikleri konusunda ciddi kuşkular do-
ğurduğunu tespit etmiştir
116
.
AİHM, hafif yaptırım itirazına ek olarak MG’nin tazminat iddiası
ve bu iddiayı gündeme getirebilmek için yasal yardıma ulaşmasının
113
Gäfgen v. Almanya, §123.
114
Örneğin Nikolova ve Velichkova v. Bulgaristan, §63; Ali ve Ayşe Duran v. Türki-
ye, §67-72.
115
Gäfgen v. Almanya, §124.
116
Gäfgen v. Almanya, §125.