358 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Murat Volkan DÜLGER
357
üç yıldan fazla zaman almasını eleştirmektedir
117
. Nitekim başvuru-
cu, Sözleşmenin 3. maddesinin ihlalinin bir sonucu olarak uğradığı
zararlara karşılık tazminat almak üzere de talepte bulunmuştur. Mah-
keme, Sözleşmenin 3. maddesinin ihlalinin ulusal düzeyde tazminat
ödenmesi suretiyle telafi edilmesi konusunda, öncelikle başvurucu-
nun tazminat davası için adli yardım başvurusunun üç yıldır devam
ettiğinin ve başvurunun Mahkeme önünde yargılanması esnasında
henüz bir duruşma yapılmadığına ve talebin esasıyla ilgili bir hüküm
verilmediğine işaret etmektedir. Bu bağlamda Mahkeme, Sözleşme-
nin 3. maddesinin ihlalinin ağırlığını dikkate alarak, manevi zararlara
karşılık Sözleşmenin 41. maddesi gereğince tazminata hükmettiğini
belirmiştir
118
. Mahkeme, bir Sözleşme ihlali için uygun ve yeterli bir
giderimin ancak, tazminat başvurusunun ulaşılabilir, yeterli ve etki-
li olması koşuluyla sağlanabileceği kanaatindedir. Özellikle tazminat
davasındaki aşırı gecikme, hukuk yolunu etkisiz kılacaktır
119
. Mahke-
me, başvurucunun talebinin esası hakkında ulusal mahkemelerin üç
yıldan fazla bir süredir karar vermemiş olmalarının, mevcut olayda
tazminat davasının etkililiği konusunda ciddi kuşkular doğurduğunu
tespit ettiğini belirtmiştir
120
.
Mağduriyet statüsünün devam edip etmediğinin belirlenmesi açı-
sından en önemli tespit, 6. maddenin ihlaliyle bağlantısı açısından ya-
pılmıştır. Bu bağlamda Mahkeme, Sözleşmedeki bir hakkın ihlalini te-
lafi için hangi giderim tedbirinin uygun ve yeterli olduğu meselesinin,
olayın içinde bulunduğu koşullara bağlı olduğunu ve buna göre karar
verilmesi gerektiğini tespit etmiştir. Dolayısıyla Mahkeme, Sözleşme-
nin 3. maddesiyle yasaklanmış bir soruşturma yönteminin kullanılma-
sının başvurucu hakkındaki bir ceza davasında kendisinin aleyhine bir
sonuç verdiği bir olayda, bu ihlale karşılık uygun ve yeterli giderimin,
yukarıdaki şartların yanında, o yasak yöntemle soruşturmanın yar-
gılama üzerinde devam eden etkilerine yönelik giderim tedbirlerinin
alınmasını ve özellikle Sözleşmenin 3. maddesiyle elde edilen delil-
lerin dışlanmasını gerektirebileceği ihtimalini yok saymadığını açıkça
117
Gäfgen v. Almanya, §126, 8.
118
Selçuk ve Asker v. Türkiye, §117 ve 118.
119
Sözleşme’nin 6. maddesindeki ‘makul süre’ şartına uymama nedeniyle tazminat
davası bakımından bkz: Scordino v. İtalya, No. 1, §195.
120
Gäfgen v. Almanya, §126, 127.