TBB Dergisi 111. Sayı

TBB Dergisi 2014 (111)

Murat Volkan DÜLGER

389

naatinde olduğunu; tartışma konusu maddi delillerin, başvurucunun

suçluluğunun kanıtlanması ve cezalandırılması için gerekli olmayan

ve kullanılmamış olan deliller olduğunu; bu durumda, tartışma ko-

nusu maddi deliller bakımından yasak sorgulama yöntemlerinden

başvurucunun mahkum edilmesine ve cezalandırılmasına götüren ne-

densellik zincirinin kırıldığının söylenebileceğini ifade etmiştir

221

Aslında bu olay Mahkemeye, işkence aşamasına varmayıp, insan-

lık dışı ve aşağılayıcı muamele aşamasına kalan yöntemlerle elde edi-

len deliller konusuna bir kez daha inceleme fırsatı yaratmıştır. Genel

olarak Mahkemenin tutumu, Sözleşmenin 6. maddesinin yargılama-

daki delillerin kabul edilebilirliğine ilişkin uygulanacak özel bir ku-

ral olmadığı, bunun ulusal mahkemeler tarafından verilecek bir karar

olduğu yönündedir

222

. Bu değerlendirmeye nazaran Mahkeme, yargı-

lamanın bir bütün olarak adil olup olmadığı sorununu değerlendir-

mektedir. Gäfgen olayında ise Mahkeme, can alıcı faktörlerin olaydaki

hak ihlalinin yapısı ve sonuç olarak yargılamada kullanılan delillerin

elde edilişinin kapsamı olduğuna işaret etmektedir. Mahkemeye göre,

MG’nin mahkumiyetindeki sonuca etkili olan unsur, kendisinin iş-

kence tehdidi altında vermiş olduğu ifadesi dışlandıktan sonra ulusal

mahkeme önünde vermiş olduğu yeni ikrarıdır. MG’nin ilk ifadesi so-

nucu elde edilen çocuğun cesedi, etkili bir delil olarak kullanılmayıp,

MG’nin yeni ikrarının doğruluğunun sağlanması için kullanılmıştır.

Nitekim bu durum Mahkemenin kararının 178 nolu paragrafında

açıkça ifade edilmektedir. Sonuç olarak yeni ve gönüllü ikrar MG’nın

mahkumiyeti ile Sözleşmenin 3. maddesi arasındaki nedensellik zinci-

rini kırmıştır. Kesintisiz bir nedensellik bağının varlığı bu nedenle çok

önemlidir

223

Buradan hareketle Mahkeme, soruşturma sürecinde meydana

gelen Sözleşmenin 3. maddesine aykırılığın, başvurucunun yargılan-

ması sırasındaki ikrarı üzerinde bir etkisi olup olmadığını da incele-

miştir. Başvurucu Mahkemeye yaptığı başvuruda, bu durumun ikrarı

üzerinde etkisi olduğunu söylemiştir. Başvurucu dilekçesinde, Bölge

Mahkemesinin duruşmanın başında Sözleşmenin 3. maddesinin ihlali

221

Gäfgen v. Almanya, §180.

222

Harris/O’Boyle/Bates/Buckley, s.256.

223

Buyse, s.1600.