418 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Berat Lale AKKUTAY
417
siyasi sürecin sınırlarından kurtararak bunları hukuki açıdan önemli
unsurlara ve uzun vadeli hukuki sonuçları olan fiillere dönüştürme
işlevini görmüştür. Nitekim Güvenlik Konseyine, uluslararası hukuk
ihlallerine tepki göstermesi gibi bir görev verilmediği halde Konsey,
devletlerin ve bireylerin hukuki durumlarını değiştiren ve hukuki so-
nuçlar yaratan kararlar almaktadır.
21
Güvenlik KonseyininVII. Bölümçerçevesinde aldığı pek çok karar-
da somut olaya ilişkin tespitlerin yanında hukuki tespitler de yer alır.
22
Irak’a ilişkin kararlarda Kuveyt’in ilhak ve işgalinin tespiti yanında,
bu işgalin geçersizliği, bu durumun diplomatik ve konsolosluğu dü-
zenleyen hukuk kurallarına ve insancıl hukuk kurallarına aykırılığı,
23
Yugoslavya’ya ilişkin çeşitli kararlarda kitlesel ve sistematik insan
hakları ihlalleri ve özellikle etnik temizlik,
24
Somali
25
ve Ruanda’ya
26
ilişkin kararlarda insancıl hukuk ihlalleri ve soykırım, Afganistan’a
ilişkin kararlarda, özellikle kadınlara karşı ayrımcılık temelinde insan
hakları ve insancıl hukuka aykırılıklar tespit edilmiştir.
27
II. Birleşmiş Milletler Sisteminde Ekonomik Yaptırımlar
Ekonomik yaptırımlar esas olarak bir mal ya da ürünün ihracatı-
nın veya ithalatının yasaklanmasıdır. Söz konusu yaptırımlar zaman
zaman ekonomik ambargolar olarak adlandırılsa da ambargoların
amacı bir devlete yapılan ihracatın durdurulmasıdır. Başka bir ifadey-
le ambargolar ekonomik yaptırımların bir türüdür. Özellikle silahların
satışına yönelik yaptırımlar, silah ambargoları olarak anılırlar zira bu
yaptırımlarla genellikle silah alımı değil silah satışı yasaklanmaktadır.
28
Finansal yaptırımlar, ekonomik yaptırımlara benzese de bunla-
rın amacı bir mal ya da ürünün alım satımının yasaklanması değil,
finansal ve ekonomik kaynakların kullanımının engellenmesidir. Yap-
21
Gowlland-Debbas, 2001, S.9.
22
Gowlland-Debbas, 2001, s.9.
23
S/RES/ 661, 664, 667, 670 (1990)
24
S/RES /713, 752, 757, 770, 787 (1992); S/RES/819, 820, 836 (1993); S/RES/ 1160,
1199 (1998)
25
S/RES/794, 837 (1992)
26
S/RES/935 (1994)
27
S/RES/1267 (1999); S/RES/1333 (2000)
28
Jeremy Matam Farrall, United Nations Sanctions and the Rule of Law, Cambridge
University Press, Cambridge/New York, 2007, s. 107.