TBB Dergisi 111. Sayı

94 / 533

TBB Dergisi 2014 (111) Aykut ERSAN 93
şeklindeki bir görünümünün varlığı nedeniyle bu tarz fiiller suç oluştur-
mayacaktır48. Basının haber verme hakkından bahsedebilmek için, her
şeyden evvel ortada haber olarak nitelendirilebilecek bir olayın olması
gerekmektedir. Bunun yanında bu hak, haberin gerçek ve güncel olması,
haberde kamusal yararın bulunması, verilen haber ile bunun veriliş şekli
arasında düşünsel bağ bulunması şeklinde koşullara tabi kılınmıştır49.
Yine, belli hususların salt eleştirel şekilde, sert bir tarzda da olsa
analiz edilmesi, yorumlanması da, bu madde ile hukuka uygun kabul
edilmiştir. Eleştiri hakkı olarak nitelendirilebilecek bu hak da, hakkın
kullanılması hukuka uygunluk nedeninin bir görünümünün varlığı
nedeniyle bu tarz fiillerin suç oluşturmasını engelleyecektir50. Eleştiri-
nin varlığı ve dolayısıyla tahrik ile aşağılama ile arasındaki sınır, ileri
sürülen görüşlerle kişide salt bir değerlendirme meydana getiriliyor
ve belli bir görüş açısı oluşturulabiliyorsa kabul edilmektedir51.
48 Özgenç, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, s. 292; ayrıca bkz.: “…Temel hak ve
özgürlükler arasında düşünce ve kanaati açıklama özgürlüğünün … kullanılabil-
mesinin en önemli yollarından birisi de basındır.
Geneli ilgilendiren ya da ilgilendirmesi gereken tüm olaylar hakkında, halkı ob-
jektif ve gerçekleri yansıtacak biçimde aydınlatmak, çeşitli sorunlar üzerinde ka-
muoyunu düşünmeye çağıracak tarzda tartışmalar açmak, onu toplumsal ve siya-
sal oluşumlar üzerinde doğru ve gerçeğe uygun bilgilerle donatmak, yöneticileri
eleştirmek, uyarmak ve bu yöntemlerle denetlemek, ayrıca içinde yaşadığı toplu-
mun ve tüm insanlığın sorunları konusunda bireyi bilinçlendirmek durumunda
olan basına, bu ödevlerini yerine getirirken ihtiyaç duyacağı bir kısım haklar da
tanınmıştır. Bunlar; bilgi edinme, yayma, eleştirme, yorumlama ve eser yaratma
haklarıdır. Temelini Anayasa’nın 28. vd. maddelerinden alan ve 5187 sayılı Basın
Yasasının 3. maddesinde düzenlenen bu haklar, basın yoluyla işlenen suçlarda,
hukuka uygunluk nedenlerini oluşturur. Bilgiyi yayma, eleştirme ve yorumlama
haklarının kabulü için, açıklama, eleştiri veya değer yargısı biçimindeki bilginin
gerçek ve güncel olması, açıklanmasında kamunun ilgi ve yararının bulunması,
açıklanış şekli ile konusu arasında düşünsel bir bağ bulunması, açıklamada “kü-
çültücü” sözlerin kullanılmaması gerekir….”, Yargıtay CGK, 11.7.2006, E. 2006/4-
162, K. 2006/181, (Çevrimiçi)
2006-4-162.htm, 1 Ağustos 2013.
49 Erman, s. 154 vd.; Özek, s. 81; Haber verme hakkının sınırları konusunda ayrıca
bkz.: Yargıtay 4. CD., “…Bir basın açıklamasının hukuka uygun sayılabilmesi için
verilen haberin gerçek olması, güncel olması, açıklanmasında kamu ilgi ve yararı-
nın bulanması, haberin açıklanış biçimiyle konu arasındaki düşünsel ( fikri ) bağın
boğulmamış olması, başka bir deyişle haberde adı geçen kişiler hakkında küçültücü
değer yargılarında bulunulmaması gerekir. Bunlardan biri dahi bulunmazsa yazı
hukuka aykırı duruma gelir….”, 16.3.1998, E. 1998/1714, K. 1998/2349, (Çevrimiçi)
, 1 Ağustos 2013.
50 Özgenç, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, s. 292; ayrıca bkz.: Schäfer, § 130 -
Kn. 51.
51 Bayraktar, s. 118.