TBB Dergisi 112. Sayı

İdare Hukukunda Yürütmenin Durdurulması Kurumunun Evrensel Normlara Uyumu

166

Avrupa Birliği hukuk düzeninde konusu para olan ya da para ile

değerlendirilebilen uyuşmazlıklarda bile, eğer yapılacak ödeme ne-

deniyle davacı gerçek ya da tüzel kişi ekonomik ve sosyal açıdan zor

durumda kalacaksa, yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmek-

tedir. Genel düzenleyici işlemlere karşı açılan davalarda ise, idari işle-

min telafisi güç zarara neden olacağı iddiası sadece davanın tarafları

açısından değil, verilecek kararın sonuçlarından etkilenecek üçüncü

kişiler açısından da değerlendirilmekte ve kamusal yarar- kişi yararı

arasında bulunması gereken dengeye de dikkat edilmektedir

1.4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Geçici

Hukuki Koruma Tedbirleri

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 13. maddesinde, hak ve öz-

gürlükleri ihlal edilen herkesin, ihlal fiili resmi görev yapan kişiler

tarafından bu sıfatlarına dayanılarak yapılmış da olsa, ulusal bir ma-

kama etkili bir başvuru yapabilme hakkına sahip olduğunu düzenlen-

mektedir. Sözleşme’nin 13. maddesi, temel hak ve hürriyetlerinin ihlal

edildiği yönündeki bir şikayetin kapsamını inceleyebilecek ve ihlalin

tespiti halinde uygun bir giderim yolu sağlayabilecek bir iç hukuk yo-

lunun varlığını zorunlu kılmaktadır.

Bu kapsamda, Sözleşmeci devletlerin 13. maddeden doğan yü-

kümlülüklerinin kapsamı, başvurucunun şikayetinin niteliğine bağlı

olarak değişmektedir. Gerçekten de devletler, bu hükmün zorunlu kıl-

dığı yükümlülüklere uyma şekli konusunda takdir yetkisine sahiptir.

Buna göre, Sözleşme’nin 13. maddesinde öngörülen başvuru makamı-

nın, mutlaka yargısal bir makam olması gerekli değildir. Ancak bu

makamın yetkileri ve sağladığı güvenceler, başvuru yolunun etkili

olup olmadığının tespitinde dikkate alınmaktadır.Yargısal olmayan

makamlar söz konusu olduğunda, bu makamların bağımsız ve baş-

vuruculara sundukları usuli güvencelerin 13. maddeye uygun olması

gerekir. Ayrıca, Sözleşme’nin 13. maddesinin öngördüğü başvuru yo-

lunun etkili olabilmesi için, bu yolun hukuken olduğu kadar pratikte

Sergio Ariel Apter, Interım Measures ın EC

a Complete and

Autonomous System of Provisional Judicial Protection before National Courts?,

EJCL,Vol.7.2, 2003