TBB Dergisi 112. Sayı

İdare Hukukunda Yürütmenin Durdurulması Kurumunun Evrensel Normlara Uyumu

164

Avrupa Birliği Mahkemeleri tarafından verilen kararlar, üye ül-

kelerin hukuk sistemleri için bağlayıcı olduğundan, yürütmenin dur-

durulması müessesesinin uygulanması konusunda Adalet Divanı’nın

yaklaşımı ve aradığı şartlar ulusal mahkemeler açısından önem ta-

şımaktadır.Bu kapsamda, Adalet Divanı, ulusal yargı düzeninde et-

kili hukuksal koruma sağlayacak düzenlemelerin ve mekanizmala-

rın olmadığı durumlarda, Birlik Kurucu Anlaşması’nın 242. ve 243.

maddelerinde yer alan şartlara göre karar verilmesi gerektiğini belirt-

mektedir

. Bu nedenle, Birlik hukuk düzeninde teminat altına alınan

bir hakla ilgili ulusal hukuk sisteminde yürütmenin durdurulması

müessesesinin bulunmaması ya da var olan geçici koruma tedbirine

hükmedebilmek için daha ağır şartların öngörülmesi halinde, mah-

kemelerce Birlik hukuk sistemindeki kurallara göre koruma tedbiri

kararı verilmesi beklenmektedir. Buna göre, iç hukukta geçici koru-

ma tedbiri için öngörülen müessesenin, kişi hak ve hürriyetlerinin

korunması açısından Avrupa Birliği Hukuk Düzeni içinde öngörülen

koruma sisteminden daha az koruma sağlayacak nitelikte olmaması

gerekir

Öte yandan, Avrupa Birliği Kurucu Anlaşması’nın 243. maddesin-

de yer alan hüküm ile, uygulayacağı geçici koruma tedbirleri konu-

sunda da mahkemeye takdir yetkisi tanınmıştır. Bu kapsamda mahke-

me, idari işlemi kendi işlemi ile değiştirip idari işlem niteliğinde yargı

kararı verebileceği gibi, pozitif bir yükümlülüğünü hatırlatıp idareyi

işlem tesis etmeye ya da bir uygulamasını askıya almaya zorlayabilir.

Bu açıdan bakıldığında, mahkemenin uygulayacağı hukuki koruma

tedbirini belirleme hususunda takdir yetkisi bulunduğu gibi, somut

davanın durumu ve uyuşmazlığın niteliğine göre tedbir kararının

şartlarının bulunup bulunmadığının tespiti noktasında da takdir yet-

kisi bulunmaktadır.

Yürütmenin durdurulmasının şartları açısından bakıldığında ise,

işin aciliyeti, davacının haklılığına karine teşkil edecek bilgi ve belge-

lerin mevcudiyeti yada işlemin hukuka aykırılığı hususunda şüphe ve

Yürütmenin durdurulması kararı için aranan aynı şartlar, Lizbon Anlaşması’nın

278. ve 279. maddelerinde de yer almıştır.

Sergio Ariel Apter, Interım Measures ın EC

a Complete and

Autonomous System of Provisional Judicial Protection before National Courts?,

EJCL,Vol.7.2.2003, s. 16