TBB Dergisi 112. Sayı

İdare Hukukunda Yürütmenin Durdurulması Kurumunun Evrensel Normlara Uyumu

170

Bir başka kararda ise, hak ihlaline sebep olduğu iddia edilen iş-

lemin, ne zaman ortadan kaldırıldığı ya da etkisiz hale getirildiğinin

önemli olduğu, mahkemenin ya da idari otoritenin bu konuda müm-

kün olduğu ölçüde hızlı hareket etmesi gerektiği belirtilmiştir

Özellikle işkence ve kötü muameleye maruz kalma riskinin bu-

lunduğu durumlarda, AİHM, ortaya çıkabilecek zararın geri döndü-

rülemez sonuçları dikkate alınarak, 13. madde gereğince, ilgilinin

otomatik olarak durdurucu etkisi olan bir başvuru yoluna erişiminin

olması gerektiğini düşünmektedir. Bu nedenle sınır dışı edilmek üze-

re, bekleme alanında bulunan fakat otomatik olarak durdurucu etkiye

sahip bir başvuru yoluna erişimi bulunmayan başvuranın, 3. madde-

de düzenlenen işkence yasağına ilişkin şikâyetini öne sürebileceği ‘et-

kili bir başvuru yolunun’ olmadığı sonucuna varmıştır

Belirtilen kararlar dikkate alındığında AİHM’nin, Avrupa İnsan

Hakları Sözleşmesi’nin 13. maddesine göre etkili bir başvuru merci-

inden bahsedebilmek için, hukuki koruma tedbirleri konusunda ulu-

sal mahkemelerin takdir yetkisinin geniş olmasına, uyuşmazlığın ni-

teliğine, işin aciliyetine, ihlal edildiği iddia edilen hakkın önemine ve

doğması muhtemel zararın büyüklüğüne göre mahkemece iç hukuk-

taki şartlardan bağımsız olarak tedbir kararının uyuşmazlığın her

aşamasında verilebilmesinin önemine vurgu yaptığı görülmektedir.

İç hukukta yer alan farklı koşulların Sözleşme’nin 13. maddesine ay-

kırı hükümler içermesi ve mahkemece bu hükümler dikkate alınarak

tedbir kararı verilememesi halinde, AİHM tarafından ihlal kararı ve-

rilmektedir. Bu nedenle, AİHM içtihatlarında belirtilen ivedi işlere

ilişkin davalarda, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesi

hükmünün mutlak bir şekilde uygulanarak yürütmenin durdurul-

ması isteminin reddedilmesi halinde, mahkeme kararı iç hukuka uy-

gun olsa bile, ülkemiz aleyhine tazminata hükmedilmesine neden

olabilecektir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 6 Haziran 2013 tarihli Muhammed-

Avusturya kararı,

, erişim tarihi: 19.03.2014

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 26 Nisan 2007 tarihli Gebremedhın – Fransa

kararı,

, erişim tarihi: 21.03.2014