TBB Dergisi 112. Sayı

İdare Hukukunda Yürütmenin Durdurulması Kurumunun Evrensel Normlara Uyumu

176

menin durdurulması kararlarının temel hakların korunması açısın-

dan arzu edilen düzeyde yargısal koruma sağlayamadığı yönündeki

eleştiriler üzerine mahkemeye idareye yargısal emir verme, idari iş-

lemi askıya alma gibi yeni yetkiler tanınmıştır. Kişi hak ve hürriyet-

leri açısından yeterli koruma sağlayamadığı düşünülen yürütmenin

durdurulması müessesesinin, Türk idari yargı sisteminde olan şekli-

ne göre mahkemeye daha geniş yetkiler tanıdığı da ortadadır. Zira,

bahsi geçen uygulamalarda, işlemin hukuka aykırı olduğu yönünde

ciddi bir şüphenin varlığı ve işin aciliyeti ile giderilmesi güç bir zarara

neden olma ihtimalinin herhangi birinin varlığı, yürütmenin durdu-

rulması kararının verilmesi için yeterlidir. Türk idari yargı sisteminde

ise, zaman içinde yürütmenin durdurulması müessesesinin şartları ve

kapsamına ilişkin yasal hükümlerde önemli değişiklikler olmuş, bu

değişikliklerin hemen hepsinin hak arama hürriyetini sınırlandırdığı-

na ilişkin eleştiriler yapılmıştır.

Eleştirilerden birisi, yürütmenin durdurulması kararı verilebil-

mesi için aranan, idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması ve uygu-

lanması halinde telafisi güç veya imkansız zararlara neden olacak ni-

telikte bulunması şartlarının birlikte gerçekleşmesi şartına ilişkindir.

Buna göre, açık hukuka aykırılık veya telafisi güç ve imkânsız zararın

birisinin varlığı halinde yürütmenin durdurulmasına karar verilebil-

mesi, etkili yargısal koruma ilkesine daha uygundur

. Kaldı ki, açık

hukuka aykırılık halinin tespiti halinde, işlemin muhatabı olan kişi

açısından hiçbir zarar doğmaması halinde bile, idarenin uygulanmak-

ta olan tüm işlem ve eylemleri hukuka uygunluk karinesinden yarar-

landığından, hukuk devleti açısından giderilmesi güç zararların doğ-

ması kuvvetle muhtemeldir

Öte yandan idari işlemin iptal edilip hukuk aleminden kaldırıl-

ması için hukuka aykırı olduğunun mahkemece tespiti yeterli görü-

lürken, tedbir kararı olan yürütmenin durdurulması için açık hukuka

İl Han ÖZAY , İdari Yargıdan İtiraz Yolu ile Anayasa Mahkemesine Gönderilen

Konularda Yürütmenin Durdurulmasına İlişkin Sorunlar , Danıştay ve İdari Yargı

Günü 139. Yıl Sempozyumu , 2007, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No:

74, s.12

Danıştay 5.Dairesi’nin 24.12.2013 gün ve E.2013/1038 sayılı,18.12.2013 gün ve E.

2013/9979 sayılı YD kararları