TBB Dergisi 112. Sayı

198 / 413

TBB Dergisi 2014 (112) Aydın AKGÜL 197
birinde görülebilir. Esasen, işkencenin yasaklanması günümüzde
uluslararası insan hakları hukukunda “üstün hukuk normu” olarak ka-
bul edilmektedir33. Avrupa, Afrika ve Amerika kıtasına ilişkin insan
hakları antlaşmaları işkence kullanımını yasaklayan bazı hükümler
içermekte olup, işkence yasağı uluslararası hukukun en güçlü yüküm-
lülüklerinden biridir 34. Uluslararası Ceza Mahkemesini kuran Roma
Statüsü’nün 7. maddesinde de işkence, insanlığa karşı işlenen suçlar
arasında sayılmıştır 35.
İşkence ve kötü muamelelerin İnsan Hakları Hukuku çerçevesin-
de somut ve belirgin biçimde yasaklanması, özellikle 1950’ler sonrası
döneme rastlamaktadır. Özellikle 1960’ların ikinci yarısından sonra,
bölgesel ve evrensel düzeyde yapılaştırılan insan haklarına ilişkin bel-
geler etkinlik kazanma aşamasına gelebilmiştir36.
İşkence ve benzeri eylemlerin önlenebilmesi amacıyla uluslararası
sözleşmeler hazırlanmıştır. Bu sözleşmeleri kabul eden devletlerin bel-
gelerdeki hükümlere kesinlikle uymalarının sağlanabilmesi amacıyla
da bazı denetim mekanizmaları oluşturulmuştur 37.
1. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi
İnsan Hakları Hukukunun temel kaynaklarından birisi olarak
işlev gören38 ve çağımızın Magna Charta’sı olarak da nitelendiri-
len 10 Aralık 1948 tarihli Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel
Bildirgesi’nin önsözünde, insan haklarına, insan şeref ve haysiyetine
karşı olan saygı vurgulanarak, bütün ülkelerdeki kadın ve erkeğin eşit
haklara sahip olduğu belirtilmiştir39.
33 Schaack Beth Van and Slye Ron: Teaching Torture, 2009, .
law.scu.edu/facpubs/ 632, s.2.
34 Gaeta Paola: “May Necessity Be Available as a Defence for Torture in the Inter-
rogation of Suspected Terrorists?”, Journal of International Criminal Justice, 2004,
s.788.
35 Article 7/f of the Rome Statute,
OpenDocument(E.T. 20.11.2013).
36 Gemalmaz, s.156.
37 Doğan ve Seven, s.91.
38 Gemalmaz, s.169.
39 Ünal Şeref, “İnsan Haklarının Tarihi, Felsefi ve Hukuki Temelleri”, Ankara Barosu
Dergisi, 1994, s.58.