223 / 413
İşkence Nedeniyle Açılan Tam Yargı Davalarında Danıştay Ölçütleri
222
ödemedir
138
. Yüksek Mahkeme de, işkence iddiasıyla açılan bir tam
yargı davasında manevi tazminatın, olay nedeniyle duyulan elem ve
ızdırabı kısmen de olsa hafifletmeyi amaçladığını belirtmiştir
139
.
Manevi tazminat miktarının hesaplanmasında Danıştay’ın baş-
vurduğu yöntemlerden biri de, objektif ve ortak esaslarla, ölçütler dik-
kate alınarak belirlenen zarar ve tazminat miktarlarının,
“zarar görenin
durumu”
ve olayın
“özel”
koşullarına göre arttırılıp indirilmesidir. He-
saplamayı etkileyen bu
“özel ve birel”
etmenlerden bazıları şunlardır:
Zarar görenin mesleki ve sosyal durumu, olayın oluş biçimi ve sonuç-
ları
140
.
Danıştay, faili belli olmayan adam öldürme suçundan dolayı gö-
zaltına alınan ve işkence sonucu ölen kişinin çocuğu hakkında hük-
medilecek manevi tazminat miktarında
“zarar görenin durumu”
ölçütü-
nün dikkate alınması gerektiğini kabul etmiştir. Davalı idarenin ağır
kusuru, olayın oluş şekli ve zararın niteliği dikkate alınarak, ölenin
çocuğu olan davacı yönünden mahkemece takdir edilen manevi taz-
minat miktarı, duyulan elem ve ızdırabı kısmen de olsa giderecek,
idarenin kusurunun ağırlığını ortaya koyacak düzeyde olmadığından
yetersiz bulunmuştur
141
.
Tazminat miktarının hesaplanmasında asıl hedef,
“gerçek”
zararın
“gerçekçi”
biçimde
“tam”
tazmin ve telafi edilmesi olmalıdır. İdari yar-
gıç tarafından, tüm hesaplama esasları ile yöntemleri, her davada o
davanın özellikleri de göz önünde tutularak, belirtilen hedefe ulaşıl-
masını sağlayacak doğrultuda uygulanmalıdır
142
.
Danıştay, işkence iddiasıyla açılan tam yargı davalarına yönelik
yaptığı temyiz incelemesinde manevi tazminat miktarlarını, gerçek
zararın tazmin edilmesi yönünden irdelemekte ve mahkemelerce hük-
molunan tazminat miktarlarını kimi zaman az bulmaktadır.
138
Güran, s.157.
139
Danıştay 10.D., 28.09.2010, E:2007/5028, K:2010/6974, Danıştay UYAP Bilişim Sis-
temi.
140
Güran, s.162.
141
Danıştay 10.D., 28.09.2010, E:2007/5028, K:2010/6974, Danıştay UYAP Bilişim Sis-
temi.
142
Güran, s.167.