225 / 413
İşkence Nedeniyle Açılan Tam Yargı Davalarında Danıştay Ölçütleri
224
çesiyle tazminat isteminin tamamının kabulü yolunda verilen karar
onanmıştır
145
.
Davacı tarafından, polis karakolunda işkence yapılması nedeniyle
uğranılan 10.000 TL manevi zararın tazmini istemiyle açılan davada,
2.000 TL manevi tazminatın kabulü yönünde verilen karar, tazminat
miktarı yetersiz bulunarak bozulurken
146
; davacının, kan gütmek sa-
ikiyle adam öldürmeye azmettirmek suçundan gözaltına alındığı sı-
rada işkence gördüğünden bahisle uğranılan 20.000 TL manevi zara-
rın tazmini istemiyle açılan davada, manevi tazminat isteminin 5.000
TL’lik kısmının kabulü yönünde verilen karar onanmıştır
147
.
8. Rücu
Çoğu insan hakları antlaşmalarında, işkence tanımlanırken bu-
nun açıkça bir devlet eylemini gerektirdiği belirtilmektedir
148
. Devlet
eylemini gerçekleştiren fail, bizzat devlet görevlisi olabileceği gibi, on-
ların kullandıkları başka kişiler de olabilir
149
. Diğer bir ifadeyle, işken-
ce, yetkili otoritenin bir temsilcisi tarafından ya da onun onayıyla ya-
pılmış olmalıdır. Bununla birlikte, işkence ile ulaşılmak istenen amaç
dikkate alındığında işkencenin başlıca aktörlerinin ceza soruşturması
sürecinde yer alan görevliler ve devletin güvenliğinden sorumlu me-
murlar olduğunu saptamak olanaklıdır
150
.
Rücu, bir ödemede bulunan kişinin, yaptığı ödemeyi kısmen veya
tamamen ödemeyi yapması gereken kişilerden talep etmesi şeklinde
tanımlanabilir. Kamu görevlisine rücu konusu ise, idarenin, zarar gö-
ren üçüncü kişiye tazminat ödemesi durumunda, zarara sebep olan
eylem veya işlemde kişisel kusuru bulunan kamu görevlisinden kusu-
ru oranında ödediği bu tazminatın istenmesidir. Rücu için uygulanan
durumun, yarışan iki sorumluluktan birinin diğerine tercih edilmesi
ya da birlikte sorumluluk hali olduğu ifade edilmektedir
151
.
145
Danıştay 10.D., 28.03.2007, E:2004/10346, K:2007/1548, Danıştay UYAP Bilişim
Sistemi.
146
Danıştay 10.D., 21.11.2007, E:2005/5392, K:2007/5451; benzer yönde 10.D.,
21.11.2007, E:2005/5390, K:2007/5449, Danıştay UYAP Bilişim Sistemi.
147
Danıştay 10.D., 20.01.2009, E:2008/10556, K:2009/27, Danıştay UYAP Bilişim Sis-
temi.
148
Harper, s.906.
149
Malkoç, s.22.
150
Doğan ve Seven, s.94.
151
Turgut Tuğba, “İdare Hukukunda Kamu Görevlisine Rücu”,
Adalet Dergisi
, S:39,
Y:2011, s.188.