274 / 413
TBB Dergisi 2014 (112)
Fahri BAKIRCI
273
Türkiye Büyük Millet Meclisi, son oylamada, üye tamsayısının
üçte birinden fazlasıyla toplanıp oylamaya katılan 289 milletvekilinin
salt çoğunluğundan fazla olan 179 oyla karar verdiğine ve kabul oyu
sayısının üye tamsayısının dörtte birinden bir fazlasını aştığına göre,
oylamanın öngörülen çoğunlukla yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu du-
rumda, biçime ilişkin iptal isteminin reddi gerekir.
26
Dava 10 günlük sürede açılmamışsa, şekil bozukluğuna dayalı
istemleri başından reddetmiştir (Örneğin E.1985/11, K. 1986/29 sayılı
karar):
...10 gün geçtikten sonra ...açılmış bulunmaktadır. Bu duruma göre
şekle dayalı iptal davasının süresinde açıldığından söz edilemez. Bu
itibarla davanın şekle ilişkin ilk kısmı ilk inceleme safhasında redde-
dilmiştir.
27
e. 1982 Anayasası Döneminde Bir Dönüm Noktası: 1991
AYM 90’lı yılların başlarında yeni bir yorum yöntemi benimseye-
rek, 1982 Anayasası öncesi dönemdekine benzeyen bir şekil denetimi
yapmaya başlamıştır. Mahkemenin 12.12.1991 tarihli E. 1991/27 ve K.
1991/50 sayılı kararı bu bağlamda tam bir dönüm noktasını temsil et-
mektedir.
28
Bir dönüm noktasını oluşturduğu için bu karar
29
üzerinde
biraz ayrıntılı olarak durulacaktır.
Olay, İçtüzüğün iki ayrı maddesine iki ayrı organa verilmiş olan
iki yetkinin, tek bir organ tarafından kullanılmış olmasıdır. İçtüzüğün
iki ayrı maddesinde, ilk bakışta birbirine benzeyen, ama dikkatlice
incelendiğinde birbirinden farklı olduğu görülen iki ayrı düzenleme
vardır. İçtüzüğün 49. maddesinin (AYM Kararında 49)
30
beşinci fıkrası-
26
Bakırcı, 2011, s. 1255
27
Bakırcı, 2011, s. 1309
28
Burada belirtmek gerekir ki bu dönüm noktası, 1982 Anayasası’ndan sonraki bir
kırılma noktasını ifade eder. Yoksa 1961 Anayasa’sından sonra AYM bir çok ka-
rarında eylemli içtüzük kuralı kararına benzer bir yorum kullanmıştır. Örneğin
AYM e. 1967/6, K.1968/9 sayılı ve 27/02/1968 tarihli kararında içtüzük hükmü
niteliğinde bulunan ...Millet Meclisi kararının...iptaline karar vermiştir.
29
Bakırcı, 2011, s. 1511-1543
30
16.05.1996 tarihli ve 424 sayılı kararla 1973 İçtüzüğünde yapılan değişiklikle bazı
maddeler yürürlükten kaldırılmış ve bu nedenle de madde sıralaması değişmiştir.
AYM 1973 İçtüzüğünün 1996 değişikliğinden önceki hükümlerine atıfta bulundu-
ğundan, atıflar güncel İçtüzüğe uymamaktadır. Okuyucunun güncel İçtüzükten