275 / 413
Anayasa Mahkemesinin Eylemli İçtüzük Kuralına İlişkin İçtihat Değişikliğinin Gerekçesi Üzerine
274
na göre kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülme sırası Danışma Kurulu
tarafından Genel Kurul’a teklif olunabilir. Hükümet, esas komisyon ve
teklif sahiplerinin de bu yönde isteği olabilir, ancak bu istek ancak Da-
nışma Kurulu’na sunulabilir. Dolayısıyla kanun tasarı ve tekliflerinin
mevcut sıralarının değiştirilebilmesi için Danışma Kurulu önerisinin
Genel Kurul tarafından uygun bulunması gereklidir. Diğer taraftan
52. maddeye göre (AYM kararında 53) bir kanun tasarısı veya tekli-
finin Genel Kurul’da görüşülebilmesi için sıra sayısı olarak bastırılıp
dağıtılmasından itibaren en az 48 saat geçmesi gerekir. Bu düzenleme-
nin amacı bastırılıp dağıtılan metni alan milletvekillerinin metni oku-
malarına ve hazırlık yapmalarına zaman bırakmaktır. Metnin bu süre
geçmeden gündeme alınmasına da olanak tanınmıştır. Bunun için
Hükümet veya komisyonun gerekçeli olarak Genel Kurul’dan istemde
bulunması ve Genel Kurul’un bunu uygun görmüş olması gerekir. İki
maddenin birlikte değerlendirilmesinden şu sonuç çıkar. Bir kanun ta-
sarısı ya da teklifinin 48 saatlik süre geçmeden gündeme alınması için
esas komisyon veya hükümetin isteği; bu tasarı ya da teklif 48 saatlik
süre geçtikten sonra gündeme girmişse, bunun ön sıralara alınması
için Danışma Kurulunun önerisi gereklidir. Her iki durumda da nihai
kararı Genel Kurul verecektir.
31
AYM Kararının konusu olan olayda bir Kanun Hükmünde Karar-
name (KHK) çıkarılmasına olanak tanıyan bir yetki yasası, ilgili ko-
misyonda görüşüldükten sonra Danışma Kurulu kararıyla 48 saatlik
süre geçmeden gündeme alınmış ve sırası değiştirilerek ilk sıraya ge-
çirilmiştir. AYM, Danışma Kurulunun bir tasarının sırasında değişik-
lik önermeye yetkili olduğunu, ancak 48 saatlik süre dolmadan gün-
deme almayı önermeye yetkili olmadığını, bu yetkinin hükümet veya
esas komisyonda olduğunu belirterek İçtüzüğe aykırı bir uygulama
saptamıştır.
AYM’ nin bu karar öncesindeki kararlarında yaptığı yorum, bu tür
bozuklukların şekil bozukluğu olduğu ve kendisinin son oylamanın
öngörülen çoğunlukla yapılıp yapılmadığı dışında bir şekil denetimi
yapmaya yetkili olmadığı yönündeydi. Mahkeme bu kararında yeni
maddeleri izleyebilmesi için, güncel madde numaraları kullanılmıştır. Bu husu-
sun akılda tutulması iki metni okumada kolaylık sağlayacaktır.
31
Bakırcı, 2008, s. 119-121