280 / 413
TBB Dergisi 2014 (112)
Fahri BAKIRCI
279
Gözler yukarıda aktarılan başlık altında
Eleştiri
bölümünde şu
saptamayı yapmaktadır:
...Anayasa Mahkemesi TBMM kararlarına karşı açılmış iptal da-
valarında aslında bu TBMM kararlarının İçtüzüğe uygun olarak alı-
nıp alınmadıklarını denetlemektedir. Anayasa Mahkemesi bir TBMM
kararının içtüzüğe aykırı olarak alındığı kanısında ise bu TBMM ka-
rarını ‘’eylemli bir içtüzük düzenlemesi niteliğinde’ görmekte ve onu
iptal etmektedir. Şüphesiz ki bir TBMM kararı İçtüzüğe aykırı olarak
alınmış olabilir. Bir TBMM kararının İçtüzüğe aykırı olması, Anayasa
Mahkemesine onu iptal etme yetkisi vermez. ...Anayasa Mahkemesi-
nin cevaplaması gereken ilk soru bir TBMM kararının İçtüzüğe aykırı
olup olmadığı sorusu değil....
34
Gerçekten de TBMM kararının İçtüzüğe uygunluğu sorunu
AYM’nin denetim alanına girmez. Bunun daha basit bir nedeni
AYM’nin İçtüzük denetimi değil,
anayasallık
denetimi yapıyor olma-
sıdır. Ancak AYM, bugüne kadar, hiçbir kararında TBMM kararının
İçtüzüğe uygunluğunu denetlediğini söylememiş ama birçok kararın-
da tam tersini söylemiştir. AYM’nin yaptığı başka bir şeydir. AYM eğer
İçtüzüğe aykırı bir uygulama varsa, bu uygulamayı yeni bir içtüzük
kuralı olarak kabul etmekte ve bunun İçtüzüğe değil Anayasa’ya ay-
kırılığına bakmaktadır. Sözkonusu uygulama ya da bir anlamda yeni
içtüzük kuralı Anayasa’ya aykırı ise onu iptal etmektedir. AYM birçok
kararında İçtüzükteki yönteme uyulmadan alınan “İçtüzük değişik-
liği niteliğindeki”
TBMM kararının, salt bu nedenle Anayasa’ya aykırılığı
ve içtüzük hükümlerine uymayan her davranışın Anayasa’ya aykırılık oluş-
turduğu kabul edilemez.
35
biçiminde ifade kullanmışken, sayın Gözler’in
eleştirisine katılmanın olanağı yoktur.
Soru daha açık sorulursa: İçtüzüğe aykırı olarak yapılan her uy-
gulamanın AYM tarafından iptal edilmesi gerekir mi? Hiç kuşkusuz
hayır. Yapılan her içtüzük değişikliği anayasaya aykırı olmayacağına
göre, eylemli olarak gerçekleştirilen her içtüzük değişikliği de anaya-
saya aykırı olmayabilir. Yukarıdaki komisyon aşamasının kaldırılması
örneğinde olduğu gibi, AYM, komisyon aşamasının detaylı bir inceleme
amacıyla getirildiğini, önemli olanın Genel Kurulun iradesi olduğunu,
34
Gözler, 2004, s. 223-224
35
Bakırcı, 2011, s. 1511-1544