288 / 413
TBB Dergisi 2014 (112)
Fahri BAKIRCI
287
Ancak Mahkeme hangi yorumu kullanacaksa ona uygun bir gerekçe
kullanmak durumundadır. Mahkemenin birbirine zıt iki yorumdan
birini alıp, her iki yorumun gerekçesini birlikte kullanmasını anlamak
biraz güçtür. Bundan daha ilginç olanı ise 2008 yılında kullandığı çe-
lişkili gerekçeyi 2012 yılında verdiği kararla düzeltirken, 2013 yılında
yeniden çelişkili gerekçeye geri dönülmüş olmasıdır. Başka bir anla-
tımla Mahkeme, 1991 öncesindeki içtihadına geri dönecekse, bunun
uygun yolu, 2012 yılında verdiği kararının gerekçesidir. 2008 ve 2013
yılında verilen kararların gerekçeleri bir çelişki içermektedir.
Burada son olarak konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamak için
AYM’nin bir başka alanda verdiği kararlarla karşılaştırma yapıla-
caktır. Bu alan, olağanüstü hal kanun hükmünde kararname (OHAL
KHK) alanıdır. AYM, bu tür KHK’lerin anayasaya uygunluk denetimi
Anayasa’da yasaklanmış olmasına rağmen, bunların bazılarını, ey-
lemli içtüzük kuralına benzer bir yorumla denetimi kapsamına almış
bulunmaktadır. Şimdi bu konuda bir karşılaştırma yapılmaya çalışıla-
caktır.
IV. Bir Karşılaştırma: Olağanüstü Hal KHK’lerinin Anayasaya
Uygunluk Denetimi
AYM,
eylemli içtüzük kuralı
içtihadını geliştirmeye başladığı dö-
nemde, yani 1990’lı yılların başında, olağanüstü dönemlerde çıkarılan
KHK’ler için de benzer bir yorumyöntemi kullanmıştır. Bu yorumyön-
temine geçmeden önce olağanüstü dönemlerde çıkarılan KHK’lerin
hukuki rejimini kısaca gözden geçirmekte yarar vardır.
Anayasanın 121. maddesinde düzenlenen olağanüstü hal KHK’leri
91. maddede düzenlenen olağan dönem KHK’lerinden yetki, konu,
usul ve şekil ve denetim yöntemi bakımından ayrılırlar: Olağan dönem
KHK’leri çıkarma yetkisi Bakanlar Kuruluna aitken OHAL KHK’lerini
çıkarma yetkisi ‘’Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakan-
lar Kuruluna aittir.’’ Olağan dönem KHK’leri için önceden çıkarılmış
bir KHK’ye gereksinim varken, OHAL KHK’leri için yetki kanunu ge-
rekmez. Olağan dönem KHK’leri temel haklar, kişi hakları ve ödevleri
ile siyasi hak ve ödevleri düzenleyemezken, OHAL KHK’lerinde konu
sınırlaması yoktur. Olağan dönem KHK’lerinin öncelikle ve ivedilik-
le kanunlaşması gerekirken OHAL KHK’leri için onaylanmaya ilişkin