305 / 413
Bireysel Başvuru Mekanizmasının Kabulü Sonrasında Genel Mahkemelerin ...
304
le idare ve yargı organları önünde ileri sürülüp bu hususta dikkatleri-
nin çekilmiş olması gerekmektedir.
30
Bireysel başvuru konusu haklardan birinin kamu gücü tarafından
ihlal edildiğini iddia eden kişi, ikincillik ilkesi gereği etkili ve olağan
tüm hak arama yollarını tüketmiş olmalı ancak bu yollardan sonuç
alamadığı ve ihlali ortadan kaldırmanın başka yolu kalmadığı tak-
dirde bireysel başvuru yapmalıdır.
31
Yani, temel hak ve özgürlüklerin
ihlal edildiği iddialarının genel adalet sistemi içinde, olağan ve etkili
nitelikte olan idari ve yargısal yollar içinde çözüme kavuşturulması
esastır.
32
Buna göre bireysel başvuru, temel hakların ihlalini önleme-
de en son hukuki çare olup, temel hak ve özgürlüklerin korunması
ve ihlallerin önlenmesi öncelikli olarak parlamento, yürütme organı
ve genel mahkemeler tarafından genel adalet düzeni içinde Anayasa
Mahkemesi’ne gelmeden yanıtlanmalıdır.
33
Hukuki yarar ilkesiyle de yakından ilgili olan ikincillik ilkesi, kişi-
lerin genel mahkemeler aracılığıyla temel hak ihlalini ortadan kaldır-
ma olanakları varken bireysel başvuruda bulunmaları halinde, huku-
ki yarar bulunmadığından
34
başvurunun usulden reddedilerek kabul
edilemez bulunmasını gerektirir.
2. Süper Temyiz Mercii Olmama
Ayrıca belirtmek gerekir ki bireysel başvuru, ilk derece mahke-
mesi kararının hukuka uygun olup olmadığı incelemesinin yapıldığı
temyiz veya istinaf benzeri bir başvuru olmadığı gibi, temyiz veya is-
tinaf sonrası olağanüstü bir temyiz fırsatı da değildir.
35
Kamu gücüne
dayanılarak yapılan işlem ya da eylemler nedeniyle kişilerin temel hak
ve özgürlükleri ihlal edilmediği sürece, bireysel başvuru yapılması
30
Hüseyin Ekinci, “Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvurularda Bir Kabul edile-
bilirlik Koşulu Olarak “Başvuru Yollarının Tüketilmesi” Sorunu”,
TAAD
, Yıl:3,
Sayı:11 (Ekim 2012), s.6
31
Yılmaz Aliefendioğlu, age, s.59
32
Hakan Atasoy, agm, s.74
33
Bahadır Kılınç, agm, s.25
34
Ece Göztepe, age, s.67
35
Bahadır Kılınç, agm, s.25