TBB Dergisi 112. Sayı

TBB Dergisi 2014 (112)

Faruk TURİNAY

Söz konusu hükümden de anlaşılacağı üzere bir Türk vatandaşı yasal

olarak ad ve soyadı taşımağa mecburdur. Ancak bu çalışmada yalnız-

ca “soyadı” kavramı üzerinde durulacaktır.

Soyadı, kişinin bir aileye bağlılığını gösteren ve bu sayede bir aile-

nin fertlerini diğer ailelerden ayıran, nesilden nesile geçen addır

. 2525

Sayılı Soyadı Kanunu yürürlüğe girene kadar ülkemizde soyadı kul-

lanma zorunluluğu bulunmamaktaydı. Ama genelde herkes bir aile

adı kullanmaktaydı

. Söz konusu kanunun yürürlüğe girmesi ile bir-

likte 21 Haziran 1934 tarihinden itibaren her Türk bir soyadı taşımakla

mecbur kılınmıştır.

B. HUKUKİ NİTELİĞİ

Soyadı, mutlak bir haktır aynı zamanda yukarıda da zikredildiği

gibi kanuni bir yükümlülüktür

. Buna ilaveten, doktrinde çoğunlukla

savunulan görüşe göre, soyadı bir kişilik hakkıdır

.Çünkü, insanları

birbirinden ayıran en önemli unsur, ad ve soyadıdır. Modern toplu-

mun artan oranda kitleleşmesiyle de soyadının bir kişilik hakkı olması

niteliği iyice gün yüzüne çıkmaktadır

Soyadı mutlak bir kişilik hakkı olması suretiyle, kişiye sıkı surette

bağlıdır; vazgeçilemez, devredilemez feragat edilemez

C. SOYADININ İŞLEVLERİ

Soyadının gerek bireysel gerekse toplumsal anlamda birçok işle-

vi bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi yukarıda da zikredildiği gibi

soyadının işlevlerinden bireyi ayırt etme işlevidir. Bu bağlamda ilk

olarak soyadı, bireyleri birbirinden ayırt eder. İkinci olarak da soyadı

bir kişinin, bir aileye bağlılığını işaret ettiği için bu anlamda aileleri

Ibid, 95; Yıldız Abik, Kadının Soyadı ve Buna Bağlı Olarak Çocuğun Soyadı,

Ankara, Birinci Baskı, Seçkin Yayınları, 2005, s. 31,; Mustafa Dural / Tufan Öğüz,

Kişiler Hukuku, İstanbul, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 10. Bası, Filiz Kitabe-

vi, 2010,s 157.

Oğuzman / Seliçi / Oktay-Özdemir, ibid, s 95.

Abik, ibid, s 37.

Dural / Öğüz, ibid, s. 156.; Nazan Moroğlu, “Kadının Kimlik Sorunu: Kadının

Soyadı”,

Türkiye Barolar Birliği Dergisi

, 99. Sayı, Mart-Nisan 2012, s.246.

Abik, ibid, s 38.

İbid.