368 / 413
TBB Dergisi 2014 (112)
Erdem BAFRA
367
sonuç doğurabilmektedir.
43
Burada mahkemelerin perdenin kaldırıl-
ması doktrininin uygulanmasında ana şirket ve yavru şirket arasında
var olan “hakimiyet ve kontrol” kriterini uyguladığını görmekteyiz.
44
Gerçekten birbirinden ayrı tüzel kişiliği haiz iki şirket arasında var
olan “hakimiyet ve kontrol ilişkisi”, aslında ticari hayatta gerçekte iki
şirket arasında var olandan farklı bir hukuki durumu yansıtmakta-
dır.
45
Bu nedenle de söz konusu durumda, tek ekonomik birimin var-
lığına dayanılarak perdenin kaldırılması için sıradan bir ticari veya
ekonomik bağın ötesinde, ana şirket ile yavru şirket arasındaki huku-
ka aykırı bağın ortaya konulması gerekecektir.
İngiliz hukukunda grup şirket veya tek ekonomik birime dayalı
olarak perdenin kaldırılmasında mahkeme kararlarının gerekçeleri-
ni incelediğimizde özellikle yavru şirket alacaklılarının korunması ile
yavru şirket müdürlerinin görev ve sorumlulukları ile azınlık hakları
yönünden konunun ele alındığını söyleyebiliriz. Örneğin
Chandler v
Cape Plc
46
davasında, ana şirket her ne kadar yavru şirketten farklı bir
tüzel kişi olsa da, yavru şirketin istihdam ettiği işçinin haklarının ko-
runmasından da sorumlu olduğuna işaret edilerek,
Salomon ve Adams
davalarındaki “tüzel kişilik” ekseninde yapılan yorumdan farklı bir
gerekçeye yer verilmiştir. Söz konusu dava,
Fullbrook
tarafından da de-
ğerlendirilmiş ve yazar, işverenin sorumluluğuna ilişkin davanın iş-
verene yönelik açılmasının doğal olduğunu, ancak istisnai olarak grup
şirketlerde ana şirketin işveren gibi sorumlu tutularak hakkında dava
açılmasının mümkün bulunduğunu işaret etmiştir.
47
Grup şirketlerin yapısal ve tek bir ekonomik birim gibi hareket
etme özelliklerine ilişkin olarak, hukuki durumu en net bir şekilde or-
taya koyan kararlardan biri de
DHN
davası olup, bu davaya kısaca de-
ğinmek gerektiği kanaatindeyiz. Söz konusu davada
DHN
ana şirket
43
Griffin, s. 16.
44
Gelb ve Smith, ana şirketlerin genelde aktif konumdaki şirketler olduğuna, bu
şirketlerin yavru şirketlerin işlemlerini denetlediklerine ve bu şirketlerin politika-
larını belirlediklerine dikkat çekmektedir; bkz. Gelb, s. 551, Smith s. 1165.
45
Buna karşılık, Salomon davasındaki görüşe dönüş niteliğindeki Adams davasın-
da hakim Slade Lj açık bir ifadeyle, “bütün şirketlere tek bir şirketmiş gibi davra-
nılmasını gerektiren genel bir ilkenin bulunmadığına” işaret etmiştir.
46
[2012] EWCA 525 (CA).
47
Fullbrook J.: “Case Comment Chandler v Cape plc: personel injury: liability: neg-
ligence” JPI Law 2012, Vol. 3, s. 139. Benzer durum için ayrıca bkz. Creasey v
Breachwood Motors davası [1992] BCC 639 (QBD).