86 / 341
TBB Dergisi 2014 (113)
Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR
85
denle işlenen belirli bir fiil yönünden kusurluluk ilkesi 18.yüzyıl libe-
ral ceza hukukunun en önemli aşamalarından biri olmuştur.
132
Objektif
sorumluluktan tam manasıyla sübjektif sorumluluğa geçiş, suçlarda
sorumluluğun kasta dayandırılması Aydınlanmanın eseridir.
133
Subjektif sorumluluk, insana ve aklına verilen değerin bir ifa-
desi olup, kişinin seçim yapma ve bu seçimleriyle hayatını yönlendir-
mesine duyulan saygının eseridir. Bu düşünce Aydınlanmanın ürünü
olan “modern” toplumların demokratik bir siyasi yapıya yönelimle de
doğrudan bağlantılıdır.
134
Bu yüzden günümüz liberal demokratik hu-
kuk düzenlerinin yasa koyucuları, objektif sorumluluk hallerini azalt-
makla veya tümden kaldırmakla övünmüşlerdir.
Bu bağlamda, Klasik Ceza Hukuku Okulu, suçu soyut olarak ele
aldığı ve failin maneviyatına da dikkat ettiği içindir ki suç ile karşılı-
ğı olan ceza arasında belirli ve adil sayılabilecek bir oran aramıştır.
135
Böylece, ceza adaletinin sağlanmasında, “takdiri indirim nedenleri”
gibi ceza hukuku kurumları ve kusurluluk yoluyla failin cezasının
ağırlığının kademelendirilmesi yoluna gidilebilmiştir.
C- Klasik Ceza Hukuku Okulunun Cezalandırmanın Esasına
Bakışı
1-Toplumsal Yarar(Faydacı Okul) Kuramına Dayanan Görüşler
Cezalandırmanın amacını cezadan beklenen toplumsal yarara
bağlayan başlıca düşünürler Beccaria, Bentham ve Feuerbach’dır. Ama
bu kuramı en net ifade eden kişi Bentham olmuştur.
136
Beccaria, insanların huzurunu toplumun huzuruna bağlamış,
cezaların toplumun huzuru için gerekli olduğunu ve suçların toplu-
ma verdikleri zarar oranında cezalandırılmaları gerektiğini, ceza-
ların ağırlığının değil suçların cezasız kalmasının suça teşvik ettiği-
ni, söyleyerek toplumsal faydacılar arasında yer almaktadır.
137
Hatta
132
Özen, a.g.e., s.20
133
Soyaslan, s.61
134
N. Lacey, “Responsibility and Modernity in Criminal Law
”, The Journal of Political
Philosophy
, 2001, C.9, S.3, s. 251
135
Taner, s.33
136
Dönmezer/Erman, s.56
137
Demirbaş, s.75