90 / 341
TBB Dergisi 2014 (113)
Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR
89
Yani kimine göre cezalandırmanın meşruluğu adalete dayanmakta ve
toplumsal faydayla sınırlıyken, kimine göre tam tersidir.
160
Karma teoriyle beraber modern ceza hukuku bilim halini almış-
tır.
161
Ceza hukukunun, kusurluluk, isnat yeteneği, takdiri hafifletici
nedenler, cezanın kusurla orantılı olarak verilmesi gibi ceza hukuku
ilke ve kurumları yerleşmiş, bu teori 19.yüzyıldan itibaren de çeşitli
ülkelerin ceza kanunlarını etkisi altına almıştır.
162
Aydınlanmanın bir
ürünü olan karma teorinin amacı, insan temel hak ve özgürlüklerine
hiçbir şekilde tehlikeye düşürmeden, her zaman temel hak ve özgür-
lükleri önceleyerek, ceza vasıtasıyla toplumsal düzeni savunmaktır.
163
D- Aydınlanma Bağlamında Etik, Suç Siyaseti ve Ceza Adaleti
İlişkisi
Önceki başlıklarda da değinildiği üzere, bilimin doğal konusu
olan “doğa”, doğa felsefesindeki gelişmeler neticesinde Aydınlanma-
nın etik ölçütü olarak tanımlanmıştır.
164
Bu yüzden doğal hukukçular,
pozitif hukukun tabii hukuka uygun olması gerektiği varsayımıyla
hareket etmektedirler.
165
Bu nedenle, hukuk felsefesi doğmuş, düşü-
nürlerine göre kimi zaman ahlaki kimi zaman ideolojik temel alan bu
hukuk bilim dalı, değerler âleminde faaliyet gösterip, hukukun ne ol-
ması gerektiğini incelemiştir.
166
Günümüzde dahi hala, hukuk devleti
olabilmek için, sadece idarenin, suçun ve cezanın kanuniliği ilkesiyle
mi yetinileceği, yoksa pozitif hukukun başka ilkeleri de içermesinin
gerekip gerekmediği hukuk felsefecileri tarafından tartışılmaktadır.
167
Hangi fiillerin suç olduğu sorusuna uzun yüzyıllar boyunca en
basit ve ilkel yanıtlar olan, birbirleriyle iç içe geçmiş din ve ahlak ku-
rallarını ihlal eden davranışlar cevabı verilmiştir. Aydınlanmayla be-
raber suç dünyevi bir olgu olarak algılanmaya başlanmasıyla din artık
160
Demirbaş, s.77
161
bkz. Zeki Hafızoğulları “Hukuk ve Ceza Hukuku Biliminin Konusu ve Sınırları”,
AÜHF Dergisi
, 1978, C.35, S. 4, s.235-279
162
Taner,
s.33
163
Dönmezer/Erman, s.62
164
Outram, s.119 vd.
165
Hafızoğulları/Özen, a.g.e s.126.
166
Kemal Gözler, Hukukun Genel Teorisine Giriş, US-A Y., Ankara,1998, s.10-11
167
bkz. Hukuk Devleti: Siyasi Bir İlke, Hukuki Bir İdeal, Ed. Çoban/Canatan/Küçük,
Adres Yayınları, Ankara, 2008