27 / 497
İşyerinin Devrinde Türk Ticaret Kanunu ile İş Kanunu Hükümlerinin İş İlişkilerine Etkisi
26
2.2.3. Bölünmenin İş Sözleşmesine Etkisi
İş K. m. 6/f.4’e göre,
“Tüzel kişiliğin birleşme veya katılma ya da türünün
değişmesiyle sona erme halinde birlikte sorumluluk hükümleri uygulanmaz”.
Ticaret ortaklıklarının bölünmesi de, bölünme konusu malvarlığına bir
işyeri veya işyerinin bölümünün dahil olması durumunda yani bölü-
nen kısım veya kısımların birer işyeri niteliği taşıması durumunda, iş-
veren değişikliği söz konusu olduğu için işyerinin devri hükümlerine
tabi olacaktır.
56
Ticaret hukuku doktrinine göre, İş K. m. 6/f.4’te belir-
tilen
“… birlikte sorumluluk hükümleri uygulanmaz”
biçimindeki düzenle-
menin, şirketin tasfiyesiz olarak sona erdiği tam bölünme halinde de
uygulanması gerekir. Nitekim tam bölünmede, tam bölünüp devrolu-
nan şirket sona ereceğinden birlikte sorumluluk hükümlerinin uygu-
lanması zaten mümkün olmayacaktır.
57
TTK. m. 178/f.1,
“Tam veya kısmi
bölünmede, işçilerle yapılan hizmet sözleşmeleri, işçi itiraz etmediği taktirde,
devir gününe kadar bu sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlarla devralana ge-
çer”
hükmü de bölünme sonucunda işyeri devrinin söz konusu olması
halinde devirden etkilenecek işçilerin haklarının korunmasını düzen-
leyen bir hüküm olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumda bölünme,
bir işyeri devri niteliğinde ise çalışan işçilerden rıza alınması şarttır.
2.3. Ticaret Şirketlerinin Tür Değiştirmesi
Tür değiştirme, TTK. m. 180 ile m. 190 arasında düzenlenmiştir.
Ancak kanunda tür değiştirmenin tanımı yapılmamıştır. Doktrinde
yapılan tanıma göre tür değiştirme, bir ticaret şirketinin bir türden,
diğer bir türe ekonomik varlığını ve devamlılığını koruyarak ve mal-
varlığını tasfiye etmeksizin dönüştürülmesidir.
58
Tür değiştirmede, tek
bir ticaret şirketi ve tüzel kişilik vardır; bu da halen sahip olduğu bir
türden yasada belirlenmiş başka bir hukuki türe dönüştürülmekte-
dir. Tür değiştirmede, tüzel kişilik değişmediği için sona erme de söz
56
Özkaraca, İşyeri Devri, s. 71; Alpagut, İşyerinin Devri, s. 80; Doğan Yenisey, s. 139.
57
Özkaraca, İşyeri Devri, s. 71; Astarlı, s. 99, 102-103; Çankaya/Çil, s. 464; TTK. m.
178 ile ilgili olarak TBMM Adalet Komisyonu raporunun müteselsil sorumluluk
ile ilgili 1. maddesinin eleştirisi için bkz. Ekmekçi, s. 158; Sarper Süzek, İş Hukuku,
9. Baskı, Beta Basım, İstanbul 2013, s. 196; Kenan Tunçomağ/Tankut Centel, İş
Hukukunun Esasları, 6. Baskı, Beta Basım, İstanbul 2013, s. 66.
58
Pulaşlı, s. 190; Bahtiyar, Ortaklıklar, s. 59; Bilgili/Demirkapı, Ticaret Hukuku, s.
190; Bilgili/Demirkapı, Şirketler, s. 80; Bilgili/Demirkapı, Şirketler Hukuku, s.
108-109.