TBB Dergisi 114. Sayı

İşyerinin Devrinde Türk Ticaret Kanunu ile İş Kanunu Hükümlerinin İş İlişkilerine Etkisi

Bir ticari işletme, bir ticaret şirketine dönüşürse, ticari işletmenin

tüzel kişiliği olmadığı için, ticaret şirketlerindeki tür değiştirmede ol-

duğu gibi, ortada tek bir tüzel kişilik olur. O da seçilen türdeki tica-

ret şirketidir. Bu durumda yeni kuruluş söz konusudur

ve TTK. m.

184/f.1 gereğince,

“…yeni türün kuruluşuna ilişkin hükümler uygulanır”.

2.3.2. Tür Değiştirmenin İş Sözleşmelerine Etkisi

Ticaret şirketlerinin birleşmesi ve bölünmesi işlemleri ile ilgili ola-

rak yukarıda ifade ettiğimiz gibi, İş K. m. 6/f.4’e göre,

“Tüzel kişiliğin

birleşme veya katılma ya da türünün değişmesiyle sona erme halinde birlikte

sorumluluk hükümleri uygulanmaz”.

Dolayısıyla birlikte sorumluluk hü-

kümleri dışında kalan hükümler uygulanacaktır. Biçim değiştirici tür

değiştirmede işveren değişikliği meydana gelmediği için ve ortada bir

işyeri devri olmadığı için birlikte sorumluluk da gündeme gelmeye-

cektir.

Her tür değiştirmede mutlaka bir işveren değişikliği söz konu-

su olmayabilir. Oysa işyeri devrinden söz edebilmek için, iş sözleşme-

sinin işveren tarafının değişmesi zorunludur. İşveren değişikliği söz

konusu olmadığında ise tür değişikliği olsa da işyeri devrinden söz

etmek mümkün olmayacaktır.

3. İŞYERİNİN DEVRİNDE TÜRK TİCARET KANUNU VE İŞ

KANUNU HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA ALANI

3.1. TTK. m. 178 ile İş K. m. 6 Hükümleri Arasındaki Ortak

Noktalar ve Farklar

Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, yeni TTK. m. 178 ile

“iş ilişkile-

rinin geçmesi”

, m. 158 ile

“ortakların kişisel sorumlulukları ve iş ilişkilerinin

geçmesi”

, m. 190 ile

“alacaklıların ve çalışanların korunması”

kenar başlıklı

yeni hükümler getirilmiştir. TTK. m. 178’de tam veya kısmi bölünme

halinde iş ilişkilerinin yeni işverene geçmesi düzenlenmiş, ancak bir-

leşmeye ilişkin m. 158/f.4 ve tür değiştirmeye ilişkin m. 190’da, m. 178’e

atıf yapılmıştır. Dolayısıyla TTK. m. 178, her türlü birleşme, bölünme

219; Astarlı, s. 99, 103.

Pulaşlı, s. 194; ayrıca bkz. Bilgili/Demirkapı, Şirketler, s. 81.

Özkaraca, İşyeri Devri, s. 79; Özkaraca, İşverenlerin Hukuki Sorumluluğu, s. 218-

219; Alpagut, İşyerinin Devri, s. 67-68.

Özkaraca, İşyeri Devri, s. 78; Alpagut, İşyerinin Devri, s. 41, 75.