300 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Zeynep MÜFTÜOĞLU HOŞ
299
Kanunda kuruma başvurabilecekler arasında bir ayrım yapılma-
mış; gerçek ve tüzel kişilerin başvurabileceği düzenlenmiştir. Bu dü-
zenleme, gereksiz yere birçok başvuru yapılarak kurumun işleyişini
yavaşlatacak olma ihtimali nedeniyle eleştirilse de kurumun getiriliş
amacına uygun bir düzenleme olarak yorumlanmaktadır.
20
Kamu De-
netçiliği Kurumu Kanunun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelikte
21
ise başvuru için menfaat ihlali şartını ara-
maktadır. Ülkemizde düzenlendiği haliyle denetçinin, re’sen harekete
geçme yetkisi olmayıp, başvuru şartı aranmaktadır.
Yapılan başvurulardan beli bir konuyu içermeyenler; yargı or-
ganlarında görülmekte olan veya yargı organlarınca karara bağlan-
mış uyuşmazlıklara ilişkin olanlar; gerekli bilgileri içermeyen dilek-
çelerle yapılanlar; sebepleri, konusu ve tarafları aynı olanlar ve daha
önce sonuçlandırılanlar incelenmeyecektir. Kurumu başvurulabilmesi
için 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda (İYUK) öngörülen
idari başvuru yolları ile özel kanunlarda yer alan zorunlu idari baş-
vuru yollarının tüketilmesi gerekmektedir. Bu şekilde idareye yapı-
lan başvuruya verilen cevabın tebliği tarihinden altı ay içinde kamu
denetçiliği kurumuna başvurulabilecektir. İYUK’ta öngörülen yollar
tüketilmeden yapılan başvurular ilgili kuruma gönderilecektir. Telafi-
si güç veya imkansız zararların doğması ihtimali bulunan haller için
kuralın istisnası düzenlenmiştir. Bu hallerde, idari başvuru yolları tü-
ketilmeden yapılan başvurular da kabul edilecektir. Yönetmeliğin 13.
maddesinin 5. fıkrasında düzenlendiği üzere idarenin “tutumlarına”
karşı yapılan başvurular hakkında da idari başvuru yollarının tüke-
tilmesi şartı aranmayacaktır. Kuruma başvuru süresi, idari başvuru
yolları üzerine idare tarafından verilen cevabın tarihi üzerinden, idare
başvuruya altmış gün içinde cevap vermediği takdirde bu sürenin bi-
timinden itibaren altı aydır.
20
Abdi Sağlam, “Kamu Denetçiliği ve İdari Yargı İle İlişkisi”,
Adalet Dergisi,
S. 44,
2012, s. 37.
21
28.03.2023 tarihli, 28601 Sayılı Resmi Gazetede yayımlarak yürürlüğe girmiştir.
İlerleyen bölümlerde Yönetmelik olarak anılacaktır. (Kanun ve yönetmeliğin baş-
vuru koşullarını farklı düzenlemesine dair yorumlar ilerleyen bölümlerde yapıla-
caktır).