TBB Dergisi 114. Sayı

TBK Md.71 Bağlamında İlaç Üreticisinin Tehlike Sorumluluğu

ile üretici arasında genellikle sözleşme ilişkisi de bulunmadığından

üretici ancak genel hükümler uyarınca (TBK md.49) kusur esasına da-

yanarak sorumlu tutulabilecektir

6502 sayılı TKHK’da ayıplı malın düzenlenmiş olduğu md.8’de ise

böyle bir hükme yer verilmemiştir. Sadece tüketicinin seçimlik hak-

larının düzenlendiği md.11/II’de,

“Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız

misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir.

Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı

müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından pi-

yasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu

tutulmaz.”

hükmü yer almaktadır. Bu doğrultuda zaten karmaşık olan

mevcut durumun daha da karmaşık hale geldiğini söylemek kanaati-

mizce yanlış olmayacaktır. Zira TKHK’da açıkça olmasa da üreticinin

sorumluluğuna yer verilmiş olması 6502 sayılı TKHK’a göre, dayanak

bulma noktasında daha elverişliydi. Tüketicinin seçimlik haklarının

ele alındığı madde de bu tür bir hükme yer vermek kanaatimizce isa-

betli olmamıştır. Ayrıca tüketicinin kullanabileceği seçimlik haklar

ayıplı mallara ilişkindir. Oysa üreticisinin sorumluluğuna ilişkin ayıp

kavramı ile 6502 sayılı TKHK md.8’de yer alan ayıp kavramı aynı de-

ğildir. Her ne kadar TKHK md.4’te yer alan ayıp kavramı yeni Kanun-

da farklı düzenlense de, kanaatimizce bu ayıp üreticinin sorumlulu-

ğuna vücut veren ayıp kavramını karşılamamaktadır.

B. Şartları

1. Ürünün Ayıplı Olması

a. Ayıp Kavramı

TKHK md.4/I’de ayıplı mal,

“Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kul-

lanma kılavuzunda ya da reklam ve ilânlarında yer alan veya satıcı tarafından

bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik

veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı

bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya

Bu görüş, TKHK md.4’te yer alan, ayıbın bilinmemesinin sorumluluğu ortadan

kaldırmayacağı hükmünün açıkça kusursuz sorumluluğu düzenlemeye ilişkin

bir hüküm olduğu gerekçesiyle eleştirilmektedir. Bu doğrultuda bkz. Kırca,

s.100-101.