sayi115

İHALE YOLSUZLUKLARINDA YENİ TREND

“AÇIK İHALE” USULÜNÜN TERKİ

“PAZARLIK YOLUYLA İHALE” USULÜNÜN KEŞFİ

NEW TREND OF PROCUREMENT CORRUPTION:

ABANDONMENT OF OPEN PROCUREMENT PROCEDURE/

DISCOVERY OF NEGOTIATED PROCUREMENT PROCEDURE

Mustafa Yaşar DEMİRCİOĞLU

Özet:

Türkiye’de 2000’li yıllarda yaşanan ekonomik bunalımla

birlikte kamu ihalelerinde yolsuzluk, usulsüzlük, siyasi himayecilik,

kayırmacılık ve kamu kaynaklarının belli kesimler arasında paylaşı-

mına yönelik yaygın uygulamalar bulunmaktaydı. Bu yasadışı uygula-

maların önüne geçilebilmesi amacıyla 2002 yılında 4734 sayılı Kamu

İhale Kanunu çıkartılmıştır. Yeni ihale kanunu ile, vatandaşlardan

toplanan vergilerle oluşturulan kamu kaynaklarının harcanmasında

kamu yararı, şeffaflık, eşitlik, rekabet, katılımcılık ve verimlilik ilkeleri

esas alınmıştır. 2002 yılından bu zamana kadar söz konusu kanunda

100’ün üzerinde değişiklik yapılmış ve kanunun getiriliş amacı kamu

idareleri tarafından terkedilmiştir. 4734 sayılı Kanun’da temel ihale

usulleri; açık ihale usulü ile belli istekliler arasında ihale usulü olup

pazarlık usulü, istisnai durumlarda başvurulan bir ihale yöntemi ola-

rak mevzuatımızda yer almaktadır. Buna rağmen ülkemizde çoğu

zaman konu itibariyle pazarlık usulüne tabi olmayan kamu alımları-

nın, eksik rekabet ortamı içerisinde kapalı kapılar arkasında bu usulle

yapıldığı ve kamu kaynaklarının usulsüz bir şekilde özel teşebbüsle-

re aktarıldığı görülmektedir. Bu makalede 4734 sayılı Kanun’da yer

alan ve istisnai durumlarda kullanılan pazarlık usulü ile ihale yöntemi

hakkında ülkemiz uygulamaları hakkında örnekler verilmekte, ihale

usulsüzlüklerinin ihale yolsuzluklarına dönüş hikâyesi anlatılmaya

çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Pazarlık usulü ile ihale, ihalenin ilanı, reka-

bet, kaynakların verimli kullanılması, yolsuzluk.

Abstract:

During Turkey’s economic crisis in the 2000’s, there

has been corruption, irregularities, political safeguarding, favoritism

and sharing of specific sectors of public resources regarding public

business tenders. To end and prevent these illegal activities, Turkey

passed article number 4734, the Public Procurement Law, in 2002.

Dr., İpek Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.