128 / 517
TBB Dergisi 2014 (115)
Mustafa Yaşar DEMİRCİOĞLU
127
nin hazırlığında geçen bir aşamadır ve kendi içinde birçok işlemden
oluşmaktadır. İdarenin sözleşmelerinin oluşması öncesinde birden
fazla işlemin yapılması ile oluşan zincir işlemler niteliğindedir
2
. Bu
çerçevede ihale sürecindeki her bir işlemin ayrılabilir işlem kuramı
gereği
3
şikayet, itirazen şikayet ve iptal davasına konu olabilmesi de
mümkündür. İhale süreci sonunda ise idarenin tek yanlı icrai işlemi
ile ihale sonuçlandırılmaktadır
4
. Sonuç olarak kamu ihalesi; idarenin
sözleşme yapmadan önce hazırlık aşamasında uymak zorunda oldu-
ğu işlemler bütünüdür
5
.
Aslında ihale işleminin bir “zincir işlem niteliği” ilgili kanunlar-
da yer alan tanımlardan da anlaşılmaktadır. Zira 4734 sayılı Kanun’da
ihale kavramının; “
ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşme-
nin imzalanması ile tamamlanan işlemleri
” kapsadığı, 2886 sayılı
Kanun’da ise; “
sözleşmeden önceki işlemleri”
kapsadığı açıkça be-
lirtilmekle, ihale işlemlerinin birden çok işlemden oluşan süreci ifa-
de ettiği şekilde tanım oluşturulmaktadır. Nitekim doktrinde de ihale
kavramı ile ilgili; “İdarenin görev alanına giren hizmetlerin yürü-
tülmesi amacıyla, karşılığı idare tarafından ödenmek üzere gerekli
mal ve hizmetlerin veya bir işin
yasada öngörülen usul kurallarına
uymak suretiyle oluşturulan
rekabet ortamı içerisinde katılan aday-
lardan en uygun teklifi sunan özel bir kişiye yaptırılmasına yönelik
olarak imzalanacak sözleşmelerin oluşum sürecini ifade eden bir dizi
işlemler” şeklinde bir tanımlama yapılmaktadır
6
. Bu tanımlamadaki;
“imzalanacak sözleşmelerin oluşum süreci”
ve
“bir dizi işlemler”
ifadeleri
idare hukuku kapsamında ihale işlemlerinin niteliklerinin belirlen-
mesi açısından önem taşımaktadır. Aynı zamanda makale konusu
itibariyle bu tanımlamadaki;
“yasada öngörülen usul kurallarına uymak
suretiyle oluşturulan rekabet ortamı”
ifadeleri de ihalelerin ancak yasada
öngörülen usul kuralları çerçevesinde yapılması gerekli olan işlemler
olması gerektiği noktasında büyük önem taşımaktadır.
2
Uz, s. 9.
3
Ayrılabilir işlem kuramı; bulunduğu yer neresi olursa olsun içinde bulunduğu
süreç ve ya ilişkiden bağımsız olarak tek başına hukuki sonuç doğuran idari iş-
lemlerin iptal davası denetimine tabi tutulduğu yöntemi ifade etmektedir. Gözler,
C. I, s. 711. Sezginer-A, s. 15., Sezginer-B, s. 245. Özay, s. 512-514, 519-521, 541.
4
Kutlu, s. 203-204.
5
Kutlu, s. 92.
6
Kutlu, s. 76.