sayi115

Danıştay’ın Naklen Atamalarda “Aile Birliğinin Korunması Amacıyla Eş Durumunun...

186

Anayasa’nın “Ailenin Korunması” kenar başlıklı 41. maddesi,

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın Bazı Maddelerinin Değiştiril-

mesi Hakkında 4709 sayılı Kanun’un 03.10.2001 tarihinde kabulü ve

15.10.2001 tarihinde 24556 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürür-

lüğe girmesiyle değiştirilmiştir. Bu değişiklikle Anayasa’nın 41. mad-

desinin birinci fıkrasına “ve eşler arasında eşitliğe dayanır” ibaresi

eklenmiştir. Değişiklik sonrasında 41. madde aşağıdaki hali almıştır:

“Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır.

Devlet ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların ko-

runması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak

için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar.” Anayasa’nın 41. maddesi-

nin ailenin korunması açısından iki önemli açılımı vardır.

Bunlardan

ilki, yapılan değişiklikle eşler arası eşitliğin anayasal güvenceye ka-

vuşturulmasıdır. Değişiklik gerekçesinde, kadın-erkek eşitliğini sağ-

lamaya yönelik bir düzenleme getirme amacı vurgulanmıştır. Diğeri,

ailenin huzur ve refahının korunması için devlete gerekli tedbirleri

alma görevinin yüklenmesidir.

Madde gerekçesinde, ailenin sosyal

yapısının ve millet hayatında oynadığı rolün, onun korunması yolun-

da bir hükmün Anayasa’da yer almasını zorunlu kıldığı belirtilmiştir.

Aile kavramı Medeni Kanun (MK)’da da tanımlanmamış olmakla

birlikte, doktrinde

dar, geniş ve en geniş anlamda aile kavramları-

nın tanımı üzerine görüş birliği sağlanmıştır. Dar anlamda aile, sadece

eşlerden (karı ve koca) meydana gelen ve evlilik birliği esas alınarak

belirlenen bir kavramdır. Geniş anlamda aile, eşlerin yanı sıra onların

çocuklarını da kapsar. Anne, baba ve çocuklardan oluşan bu aileye

velayet ailesi adı da verilmektedir.

Ailenin korunmasına ilişkin en açık anayasal hüküm 41. madde olmakla birlikte,

“Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahip-

tir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.” ifadesini içeren 20.

madde de ailenin korunmasına hizmet eder niteliktedir.

Emel Badur, “Ailenin Korunması Alanındaki Son Gelişmeler”,

TBB Dergisi

, Anka-

ra, 2009, S.84,s.63.

Turgut Akıntürk, Aile Hukuku, 10.bs., İstanbul, 2006, s. 5-6; Serkan Ayan, Evlilik

Birliğinin Korunması, Yetkin Yayınevi, Ankara 2004, s. 18-19; Şahin Akıncı, “Me-

deni Kanun’da Kadın ve Aile”, GÜHFD, 2004, C. 8, S. 1-2, s. 22. Aile kavramı ve

tipleri hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Mehmet Ali Uçar, Aile İçi Şiddet ve Aile

Koruma Yasası, Ankara, 2003, s. 21 vd., Akıntürk (2006):s.6; Ayan (2004):s.18.

Badur (2009):s.71.