sayi115

Vergi Denetimi Açısından Beyan Edilen Gelirin Doğruluğunun Tespit Yöntemleri

226

Vergi incelemesi, tam ve sınırlı olmak üzere iki farklı şekilde ya-

pılmaktadır. Tam inceleme, bir mükellefin, bir vergi türü itibariyle bir

veya birden fazla vergilendirme dönemine ilişkin her türlü iş ve işlem-

lerinin bütün matrah unsurlarını içerecek şekilde incelenmesi iken;

sınırlı inceleme

, tam inceleme dışında kalan vergi incelemesidir

Vergi incelemesi, neticesi alınmamış hesap dönemi de dâhil olmak

üzere, tarh zamanaşımı süresi sonuna kadar her zaman yapılabilir ve

vergi incelemesinin ne zaman yapılacağının önceden haber verilmesi

zorunlu değildir. Bu bakımdan vergi incelemesi, vergiyi doğuran ola-

yın gerçekleştiği yılı takip eden 5 yıl sonunda ortaya çıkan tahakkuk

zamanaşımı ile ceza kesme zamanaşımı süreleri (usulsüzlük cezasın-

da iki yıl, özel usulsüzlük ve vergi ziyaı cezasında 5 yıl) içerisinde her

zaman kullanılabilecek bir denetim yoludur

Vergi incelemelerinin, belirlenmiş süreler içerisinde gerçekleştiril-

mesi, hukuk devleti ilkesinin bileşenlerinden birisi olan hukuki güven-

lik ilkesinin bir gereğidir

. 6009 sayılı Kanun

ile 2010 yılında yapılan

değişikliğe kadar, aramalı incelemeye ilişkin hüküm dışında

, vergi

kanunlarında incelemelerin tamamlanmasına yönelik azami sürele-

ri belirleyen bir düzenleme bulunmamaktaydı. 6009 sayılı Kanun’un

9’uncu maddesi ile VUK’un 140’ıncı maddesinin birinci fıkrasına 6’ncı

bent olarak eklenen hüküm ile incelemeye başlanıldığı tarihten itiba-

ren, tam inceleme yapılması halinde en fazla bir yıl, sınırlı inceleme

yapılması halinde ise en fazla altı ay içinde vergi incelemelerinin biti-

rilmesinin esas olduğu ve aksi durum halinde altı ayı geçmemek üzere

ek süre verilebileceği ifade edilmiştir. Böylece mükellefler açısından

bir belirsizlik ortadan kaldırılmış ve sınırlı incelemenin en fazla 12

ayda, tam incelemenin ise en fazla 18 ayda tamamlanması gerektiği

belirlenmiştir

6009 sayılı Kanun öncesinde sınırlı inceleme tabiri yerine, kimi zaman kısa incele-

me ifadesi de kullanılmaktaydı.

Söz konusu tanımlar 31/10/2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi İnce-

lemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yapılmaktadır.

Yavaşlar, 4 numaralı bölüm.

Nas, XI numaralı bölüm.

01/08/2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 23/07/2010 tarih ve 6009 sayılı

Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deği-

şiklik Yapılmasına Dair Kanun

“Arama neticesinde alınan defter ve vesikalar üzerindeki incelemeler en geç üç ay

içinde bitirilerek sahibine bir tutanakla geri verilir.”

İnceleme görevinin başka bir inceleme elemanına devredilmesi halinde, inceleme