343 / 517
“Atatürk” Markasının Hükümsüzlüğü ile İlgili AB Adalet Divanı Kararı Üzerine Düşünceler
342
Temyiz başvurusu OHİM 2. Temyiz Kurulu tarafından kabul edilmiş
ve “Atatürk” adının anılan sınıflarda tescilinin Türk asıllı AB vatan-
daşlarını rencide edici etkisi olduğu sonucuna varılarak markanın
hükümsüzlüğüne karar verilmiştir
1
. Arap asıllı İngiliz vatandaşları
hükümsüzlük kararına karşı Adalet Divanı’na başvurmuş ise de dava-
yı takip etmediğinden dolayı Divan hüküm vermeye yer olmadığına
karar vermiştir
2
.
Topluluk Markası Tüzüğü
3
tescilde mutlak ret sebebi olarak kamu
düzenine ve ahlaka aykırı işaretleri saymıştır (m. 7/1-f). Aynı hüküm
Türk Hukukunda da geçerlidir. 556 sayılı KHK’nin 7. maddesinin (k)
bendine göre kamu düzenine ve ahlaka aykırı markalar tescil edile-
mez
4
. Tescil edilmiş ise, bunların hükümsüzlüğünün talep edilmesi
mümkündür. Marka olarak seçilen işaretin kamu düzenine ve genel
ahlaka aykırı olmaması gerekir. Seçilen markanın halkın toplumsal
değerlerini rencide edici ya da ahlak anlayışına ters düşer nitelikte ol-
maması, malın konulduğu ürün veya hizmeti aşağılaması, insanlarda
tiksinti ve nefret uyandırmaması esastır
5
.
I- İLGİLİ TÜKETİCİ
Bir markanın tanınmış olup olmadığı, yanıltıcı olup olmadığı,
kamu düzenine ve ahlaka aykırı olup olmadığı markanın hitap ettiği
ilgili çevre açısından irdelenir. Buradaki ölçü orta seviyedeki halkın
anlayışı ve yanılmasıdır.
OHIM Temyiz Kurulu kararında, meseleyi incelerken Avrupa
Birliğinde yaşayan Türkleri nazara almıştır. Türklerin, Avrupa Birli-
ği vatandaşı olarak azımsanmayacak bir sayıda oldukları belirtilmiş-
tir. Nazara alınacak halkın ise, bütün Avrupa Birliğinde veya Birliğin
bir kısmında, hatta bir tek üye ülkede bile olabileceği vurgulanmıştır.
1
R 2613/2011-2, 17.09.2012
2
T-580/12, Yaqub v OHMI – Turkey, 12.09.2013
3
Council Regulation (EC) No 207/2009 of 26 February 2009 on the Community
trade mark
4
Konu ile ilgili kararlar için bkz. Yasaman “Markanın Kullanılmasında
Kısıtlamalar”, Marka Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu, İstanbul
Barosu Yayınları, Şubat 2014, s.79 vd.
5
Yasaman, Marka Hukuku, 556 sayılı KHK Şerhi, C.I, s.275; Poroy/Yasaman, Ticari
İşletme Hukuku, İstanbul 2012, s.480, no. 465