sayi115

“Atatürk” Markasının Hükümsüzlüğü ile İlgili AB Adalet Divanı Kararı Üzerine Düşünceler

356

yen ve bu devlet adamı tarafından uygulamaya konulan yukarıda

bahsedilen reformlardan biri olan 21 Haziran 1934 tarihli Soya-

dı Kanunu tarihi bir olay olarak kabul edilmekte olup bu kanun

Türkiye’de ilk defa herkesin bir soyadı almasını zorunlu kılmış ve

bunun ardından Meclis “ilk ve en önemli Türk” veya “Türklerin

Atası” anlamına gelen “Atatürk” ismini Mustafa Kemal’e vermiş-

tir. Dolayısı ile Kurul, emsalsiz bir isim olarak “Atatürk” isminin

Türk yasalarınca korunmasının Türkiye Cumhuriyeti tarihinin

bir kısmını oluşturması ile ilgili olduğunu kabul etmektedir.

26. İptal Birimi, Türk Kanunlarının Avrupa Birliği içinde geçerli ve

bağlayıcı olmadığını belirtmiştir. Kurul buna katılmaktadır. An-

cak, ismin Türkiye’de korunduğu iddiasının, normatif olmasından

dolayı değil, fakat ilgili Üye Devlette ilgili halk nezdinde mar-

kanın kullanılması sonucu oluşan algının belirlenmesine olanak

sağlayan olguların kanıtı olarak konu ile ilgili olduğunun kabulü

gerekmektedir (bkz. 20 Eylül 2011 tarihli T-232/10 sayılı karar, par.

37 ve 58). Kurul, “Atatürk” isminin sadece bu Türk lider tarafından

kullanılması amacıyla benzeri olmayan bir isim olarak verilmesi-

nin “salt hayranlık”tan öte Türk halkının ve Türk asıllı Avrupalı-

ların bu devlet adamına duyduğu büyük saygının kanıtı olduğu

kanaatindedir (bkz. itiraz edilen karar, par. 40).

27. TM sahipleri işaretin “Atatürk” değil, “ATATURK” olduğunu ileri

sürmüşlerdir. Kurul, “u” harfi yerine “ü” harfinin kullanılmasının

bu işaretin artık “Türklerin Atası” anlamına gelen ünlü Türk dev-

let adamının ismi olarak görülmesine son verecek kadar değiştir-

meye elverişli olmadığı görüşündedir. Ayrıca, TM sahipleri böyle

bir değişimi açıklayabilecek herhangi bir neden (örneğin, dilbilim-

sel açıdan) göstermemişlerdir.

28. Ayrıca, TM sahipleri, “ATATURK” kelimesinin Hindu, Urdu veya

Punjabi dilleri gibi diğer Asya dillerinde farklı anlamları olabile-

ceğini ileri sürmüşlerdir. Bu dillerin Türkiye’den başka diğer Asya

ülkelerinde (daha çok Hindistan ve Pakistan) konuşulduğu, TM

sahiplerinin bu dilleri konuşan etnik grupların Türk halkı üzerin-

deki etkisine dair bir bilgi sunmadığı ve bu kelimenin Türk tarihi

ile ilgili olduğu nazara alındığında, Kurul bu iddianın, “Türklerin

Atası” anlamına gelen “ATA” ve “Türk”’den oluşan “ATATURK”