370 / 517
TBB Dergisi 2014 (115)
Tuba BİRİNCİ UZUN
369
hareketle esnaf faaliyeti düzeyini aşmasıdır. TTK md.11 f.2 uyarınca
ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır, Bakanlar Kurulunca
çıkarılacak kararnamede gösterilir. Bir işletmenin, TTK anlamında bir
ticari işletme sayılabilmesi için işlem hacminin belirli bir büyüklüğe
ulaşmış olması gerekir
34
.
Dikkat çeken bir diğer husus ise Ticaret Hukuku bakımından iş-
letme kavramı ele alınırken İş Hukuku’nun aksine, işgücünden bahse-
dilmemiş olmasıdır
35
. Ancak İş Hukuku bakımından bir yerin işletme
sayılabilmesi için işletmede iş akdiyle çalışan işçilerin olması gerekir.
Bu noktada önemle belirtmek gerekir ki işçilerin İş Kanunu kapsamın-
da olup olmaması işletmenin işgücü unsurunun üzerinde herhangi
bir etki yaratmaz
36
.
İşyeri ve işletme kavramlarını birbirinden ayırmanın çok da kolay
olmadığını ifade etmekte yarar vardır
37
. Bu nedenle konunun ele alını-
şı bakımından işyeri ve işletme kavramları arasındaki farklılıkları ve
benzerlikleri sıralamak daha uygun olacaktır.
İşyeri ve işletme kavramları ayırt edilirken doktrinin başvurduğu
temel ölçüt, izlenen amaç olmuştur. Buna göre işyeri mal veya hizmet
üretiminin yani teknik amacın, işletme ise ekonomik amacın takip
edildiği birimdir. Bunun yanında işletmenin mutlaka ekonomik ama-
ca yönelik örgütlenmesinin gerekmediği, ideal amaç da güdebileceği
ayrıca belirtilmiştir
38
. Bu ayrımın temeli, işyerinin kendisine verilen
belirli bir mal veya hizmeti üretme ödevini yerine getiren üretim bi-
rimi, işletmenin de bu mal ve hizmet pazarında üretimden bağımsız
olarak hareket eden organizasyon olduğu varsayımıdır. İşyerinin mal
veya hizmet üretimine yönelik teknik bir amacı olduğu halde işletme
faaliyeti kural olarak iktisadi ve mali bir amaç taşır
39
. Teknik bir üre-
tim amacına yönelik olarak işyerinin işletmeden farkı, piyasa ile veya
kar ve zarar ile doğrudan bir ilgisi yoktur. Örneğin bir işletmeye bağlı
bir fabrikanın amacı doğrudan doğruya kar sağlama değil bunun için
mal üretimi yapmaktır. Üretilen mal ve hizmetler işletmenin kar ama-
34
Arkan, s.29.
35
Güzel, s.64; Doğan Yenisey, s.32; Aydınlı, s.66.
36
Güzel, s.90.
37
Doğan Yenisey, S.67.
38
Süzek, S.187.
39
Süzek, s.187.